Günlük hayatta midesi bulunan bir kadına şaka yollu da olsa “hamile misin” sorusu yöneltilir. Yapılan araştırmalara göre yaklaşık 100 hamilenin en az 70’i süreç içinde mutlaka mide bulantısından yakınır. Gebeliğin 6.haftasıyla birlikte başlayan şikâyetler anne adayının kilo vermesine neden olur.
- Özellikle sabah saatlerinde şiddetlenen bulantılara kimi zaman kusma, iştahsızlık, halsizlik ve kokulara karşı aşırı hassasiyet eşlik eder.
Bulantının şiddetine bağlı olarak nadire görülen sıkıntılar arasında çarpıntı, ağız kokusu, tükürük salgısında artış ve yemek borusunda tahriş sayılabilir. Bulantı ve bulantıya eşlik eden kusmanın gün boyu sürmesi halinde düzenli ve dengeli beslenme bozulurken günlük faaliyetleri engelleyecek boyutta halsizlik de görülebilir.
Hamilelikte Mide Bulantısı İçin İlaç Tavsiyeleri
Anne karnındaki bebeğin gelişimi ve sağlığını tehdit etmeyen mide bulantısı 20.haftalarda düzelebilir. Sıvı alma konusunda sorun yaşayan anne adaylarının mutlaka uzman tedavisine ihtiyacı olur. Semptomların hafifleyerek azalması için gebelikte mide bulantısına ilaç tavsiyelerine ihtiyaç duyulur. Bu aşamada her gebenin durumu hekimi tarafından takip edilmeli ve gerekli görülmesi halinde ilaçla tedavi planlaması yapılmalıdır.
İlaca gerek duymadan önce kişinin sakin kalarak kendisinin deneyeceği bazı ipuçları arasında;
- Bol sıvı tüketmek
- Her fırsatta dinlenmek
- Bulantı engelleyici bileklik takmak
- Önce doktor onayı alarak zencefil çayı içmek
- Sıcak ve salçalı yemekler yerine soğuk tarifler denemek
- Mide bulantısını artıran koku ve yiyeceklerden uzak durmak
- Kahvaltıda kızarmış ekmek ve tuzlu atıştırmalıklara yer vermek
- Menü planlamasını karbonhidrat oranı yüksek, yağ oranı düşük yiyeceklerden zengin hazırlamak sayılabilir.
Mide bulantısının şiddeti düzenli olarak artıyor ve yaşam tarzında yapılan değişikliklere rağmen düzelmiyorsa gebeliği takip eden hekim, anne adayına kullanımı güvenli kısa süreli bulantı önleyici ilaçlar önerebilir.
Hamilelikte Mide Bulantısına İyi Gelecek Basit Öneriler
Hamilelikte mide bulantısının şiddeti azaltılabilir veya tamamen ortadan kaldırılabilir. Hamilelikte mide bulantısına iyi gelen yiyecekler kişiden kişiye değişiklik gösterebileceği için standart öneriler genelde işe yaramaz. Buna rağmen;
- Pirinç patlağı tüketmek
- B6 vitamini kullanmak
- Yataktan çıkmadan tuzlu kraker yemek
- Gebelik boyunca sık sık ve az beslenmek
- Yan etkisi olmayan akupunktur tedavisi olmak
- Tahıl, meyve ve sebze açısından zengin beslenmek
- Baharatlı, yağlı ve ambalajlı ürünlerden uzak durmak şikâyetleri azaltabilir.
Bulantı hissedildiği an anne adaylarına burundan nefes alarak ağızdan vermeleri, bulundukları ortamı havalandırmaları, aç kalmamaları, diş fırçalamak yerine ağız gargarası kullanmaları, limon kabuğu koklamaları, açık haftada hafif tempolu yürüyüşler yapmaları önerilir.
Hamilelikte Mide Bulantısı Ne Kadar Normal?
Mide bulantısı gebeliğin ilk belirtileri arasındadır. Bebeğin sağlıklı gelişimiyle ilgili herhangi bir gösterge arasında yer almayan mide bulantısı, anne adayının değişen hormonal düzene ayak uydurma çabası olarak düşünülebilir. Bu nedenle ikinci gebeliklerde mide bulantısı görülme sıklığı veya şiddeti azalabilir. Uzun süren ve anne adayını yoran bulantılar;
- Stres
- Yorgunluk
- Kan şekerinin düşmesine neden olabilir.
Çocuk isteyen kadınların düzenli olarak hekim kontrolünde olması sağlıklı bir gebelik için önerilir. Mide bulantısının gebelik haftası ilerledikçe yavaş yavaş azalarak yok olması beklenir.
Hamilelikte Mide Bulantısı İçin Yüksek Risk Faktörü Taşıyanlar
Çoğul gebeliklerde mide bulantısı görülme riski daha yüksektir. Araç tutması yaşayanlara ek olarak doğum kontrol hapı kullanırken bulantı yaşayanların gebelikte de mide bulantısı yaşayacağı söylenebilir.
- Migren öyküsü olanlar
- İlk gebeliğini yaşayanlar
- Genç yaşta anne adayı olanlar ve
- Anne veya kız kardeşi bulantılı gebelik yaşayanlar için daha yüksek risk faktörü taşıyor denebilir.
Her bulantı veya kusma gebeliğe bağlanmamalıdır. Çok şiddetli olan ve gebeliğin 15.haftasının dolmasına rağmen geçmeyen bulantılarda diğer hastalıklar araştırılmalıdır. Belirtileri benzer ancak teşhisi farklı hastalıklar arasında; mol gebelik, diyabet, hepatit, sindirim sistemi sorunları, safra kesesi taşı, idrar yolu iltihabı, ülser, zatürre, hipertiroidi ve over kisti torsiyonu sayılabilir.
Hamilelikte Bulantı İçin Tanı ve Tedavi Yöntemleri
Bulantı için hekime başvuran anne adaylarının genel kontrolü ve ultrason görüntülemesi yapılır. Tam idrar tahlili gebelik sağlığıyla ilgili önemli veriler içerir. Kan değerleriyse vücudun susuz kalıp kalmadığı, kandaki sodyum ve potasyum hakkında bilgiler verir. İhtiyaçların tespitinin ardından;
- Ayaktan ilaçsız tedavi
- Ayaktan ilaçlı tedavi veya
- Yatarak serumlu ilaç tedavisi hekim tarafından önerilir ve planlanır.
Hafif bulantı ve kusma şikâyetlerinin kan ve idrar testleriyle tespitinin ardından ilaçsız tedavide anne adayına çeşitli tavsiyeler verilir. Gebeliğin başında kullanılan çeşitli tablet ve takviyeler bulantı ve kusmayı tetiklemiş olabilir. Sağlıklı bir gebelik için anne adayının mide bulantısından korunmak istemesinden bağımsız olarak;
- Gece uykusuna önem vermesi
- Sabah uyanır uyanmaz yataktan hemen kalkmaması
- Günlük öğünü 3 yerine 6’ya bölerek az az ve sık sık alması
- Hazmı zor gıdalardan uzak durması ve tercihlerini az yağlı tariflerden yana kullanması
- Ani hareketlerden kaçınması önerilir.
Hamilelikte bulantı ve kusmanın tedavisinde bitkisel tercihler öncesinde mutlaka hekim onayı alınmalıdır. Gezintiye çıkarak, kitap okuyarak, aile ziyaretleri yaparak ve film seyrederek bulantı ve kusma fikri kafadan atılmalıdır.
- Her bulantı kesici ilaç hamilelikte kullanılamayacağı gibi
- Hekimin tavsiye ettiği ilacı kullanmaktan da çekinilmemelidir.
Anne adayının şikâyetleri artıyor, genel durumu kötüye gidiyor, kilo kaybı önerilen sınırları aşıyor, tetkikler vücudun susuz kaldığını gösteriyor ve kan değerleri dengesizleşiyorsa hastaneye yatırılarak serum tedavisine başlanır. Bu gibi durumlarda tablo hızlı bir şekilde düzelir ve anne adayı taburcu edilir. Hiçbir tedaviye cevap vermeyen ve gebeliğin sonlandırılmasını gerektirecek kadar şiddetli bulantı ve kusmaya çok nadir rastlanır.
Gebelikte Bulantı Önleyici İlaçlar Kullanılabilir mi?
“Antiemetik” adı verilen bulantı önleyici ilaçların gebelikte kullanımı son derece yaygındır. Buna rağmen gebelikte mide bulantısına ilaç kullanmadan önce mutlaka hekim onayı alınmalıdır. Hormanların yükselmesiyle başlayan bulantı ve kusma kişiden kişiye değişmekle birlikte genel olarak en geç 20.hafta civarında tamamen ortadan kaybolur.
Gebelik ilerliyor ancak bulantı ve kusma hiç geçmiyor veya şiddeti artıyorsa farklı hastalıklar araştırılmalıdır. Tanısı konulan hastalıkların tedavisi başarıyla gerçekleştikten sonra yakınmalar asgari seviyeye iner.
Gebelikte Bulantı Cinsiyet Belirtisi midir?
Halk arasında bilimsel olmayan çıkarımlarla bebeğin cinsiyet tayini yapılır. Bunlar arasında tatlı ekşi düşkünlüğü, anne adayının güzelleşip çirkinleşmesi veya çin takvimi kullanımı en yaygın olanlardır. Gebelikte bulantının fazla olması kız ve az olması erkek bebek olarak değerlendirilir. Bilimsel çalışmalarla kanıtlanamamış cinsiyet tespitinin eğlence ve magazin amaçlı olduğu net bir şekilde söylenebilir.