Bağışıklık sisteminin bir tepkisi olan alerji, hamilelikte daha da kötüleşebilir. Beyaz kan hücreleri tarafından üretilen histamin vücutta kabarcık ve kızarıklıklara neden olur. Mevsimlik veya yıl boyu süren alerjiler, burun içi dokuları şişirerek doluluk ve tıkanıklık hissi verir. Önceden var olan alerjiler gebelikte hafifleyebileceği gibi ağırlaşabilir de.
Daha önce hiç görülmemiş alerjik reaksiyonlar bu dönemde ilk kez ortaya çıkar. Solunum, gıda veya temasla alınan alerjenler arasında;
- Mitelar
- Metal takılar
- Alerjik gıdalar
- Düzenli kullanılan ilaçlar
- Bahar ayında görülen polenler
- Bazı deterjan ve kimyasallar sayılabilir.
Vücudun bebeğin varlığını alerjen olarak algılamaması için özen gösteren bağışıklık sistemi, hamilelikte alerjik reaksiyon riskini azaltır. Buna rağmen yaşanan sorunlarda hamilelikte alerjiye ne iyi gelir sorusu akıllara gelir. Gebelikte ortaya çıkan alerji olumsuz etkilere neden olmaz. Ancak astım gibi solunum sıkıntısı yaratan durumlar mutlaka tedavi edilmelidir.
Hamilelikte En Sık Rastlanan Alerji Belirtileri Nelerdir?
Alerji çok basit etkiler gösterebildiği gibi hayatı tehdit eden anafilaksi gibi şok durumlarına da neden olabilir. Hamilelikte en sık rastlanan alerji belirtileri arasında;
- Kaşıntı
- Hapşırma
- Burunda tıkanıklık
- Burunda salgı artışı
- Belli bölgede kızarıklık
- Gözlerde yanma, batma ve sulanma sayılabilir.
Alerjik sorunlar akciğeri etkilerse nefes darlığı atakları, sindirim sistemini etkilerse kusma, bulantı veya ishal meydana gelebilir. Hamilelik öncesinde alerji testi yaptırarak pozitif sonuç veren alerjenlere karşı tedbir almak veya tedavi olmak gebeliğin daha konforlu geçmesine yardımcı olur.
Hamilelikte Görülen Alerjiler ve Kaşıntılar
Alerjik bünyeye sahip bir anne adayı belli bir alerjene maruz kaldığında belirtiler ortaya çıkar. Genel olarak bakıldığında anne adaylarında herhangi bir maddeye karşı alerji riski görülme sıklığı %20 seviyesindedir.
- Belirtiler astıma neden oluyorsa hekim kontrolünde etkili bir tedaviyle gebeliğin seyrini olumsuz etkileyecek durum yaşanmaz.
Alerjik rinit kaynaklı belirtiler muhtemelen gebelik öncesinde de mevcuttur. Burun mukozasının polen, toz, hayvan tüyü ve küf mantarıyla teması sonucunda gebelikte alerji belirtilerine ek olarak kaşıntı da görülebilir.
- Alerjik nedenlere bağlı olmayan gebelik kaşıntısı gebeliğin son döneminde görülür.
- Vücutta biriken safra tuzunun neden olduğu lokal kaşıntı yakınmaları, kremler ve özel olarak hazırlanan solüsyonların düzenli kullanımıyla giderilebilir.
Alerjik hastalar için gebelik, mutlaka immünoloji doktoru kontrolünde sürdürülmelidir. Uygun güvenliğe sahip ilaçların doz ve süre ayarlaması doğru şekilde yapılmalıdır. Düşük dozlu antihistaminik ilaçlar ağızdan alınabileceği gibi cilde sürülerek de tedavi planlanabilir. Hızlı etki gösteren bu ilaçların gebelikte uzun süreli kullanımında herhangi bir yan etki saptanmamıştır.
Hamilelikte Alerjide Aile Faktörü
Anne ya da babadan en az birinde solunum yollarıyla ilgili alerjik öykü olması bebekte alerjik bir durumun ortaya çıkma ihtimalini %40 oranında artırır. Anne ve babanın her ikisinde alerjik öykü olması halinde bu oran %70 seviyesine çıkar.
Hamilelikte Alerjide Çevresel Faktörler
Alerjiye yatkın bir bebeğin tetikleyicilere maruz kalması halinde belirtilerin ortaya çıkma süresi azalırken şiddeti de artar.
Hamilelikte Alerjide Psikolojik Faktörler
Bağışıklık sistemi ve beyin arasındaki ilişki göz önünde tutulduğunda psikolojik faktörlerin alerji gelişiminde önemli rol oynadığı söylenebilir. İlk deneyimin ardından tüm alerjenler ortadan kaldırılmış olsa bile sıkıntıların yeniden yaşanması muhtemeldir.
Hamilelikte İlaç Alerjisi
Hamilelik süresince ilaç kullanımı minimum seviyede olduğu için ilaca bağlı alerjik reaksiyon görülme ihtimali azalır. Belli bir etken maddeye karşı alerjisi olan anne adaylarının durumu gebeliği takip eden hekime söylemesi son derece önemlidir. Her kaşıntı sebebinin alerji olmayabileceği unutulmamalıdır!
Alerjiden Korunma Yolları Nelerdir?
Gebelik boyunca solunumu olumsuz etkileyen sigara tüketimine kesinlikle son verilmelidir. Alerjik bünyeye sahip anne adayları gebelik süresince ve genç anneler emzirirken alerjen etken besinlerden uzak durmalıdır. Hayvan tüyü, yün, temizlenmemiş klima filtresi ve deri giysiler alerjiye ortam hazırlayarak mevcut sorunları tetikleyebilir. Alerjik durum solunum sıkıntısına neden oluyorsa anne adayı;
- El, yüz ve burun içini sık sık suyla yıkamalıdır.
- Klima filtreleri düzenli olarak temizletilmelidir.
- Sigara içmemeli, sigara içilen ortamda bulunmamalıdır.
- Rüzgârlı havalarda kapalı mekânları tercih etmelidir.
- Tozlu ve polen yoğun ortamlarda zaman geçirmekten kaçınmalıdır.
- Ortamda toz veya polen bulunması halinde maske kullanılmalıdır.
Kontrol altına alınamayan alerjik astım krizleri erken doğum riskini artırabileceği gibi, düşük kilolu doğuma da neden olabilir.
Hamilelikte Alerji Bebeğe Zarar Verir mi?
Hamilelikte görülen alerji etkileri, astım gibi ciddi solunum sıkıntısı yaratmadığı sürece basit önlemlerle giderilebilir. Alerjik rinit veya ciltte görülen reaksiyonlar gelişimi devam eden bebeğe hiçbir zarar vermez. Alerjik astıma bağlı solunum sıkıntısı yakından takip edilmelidir. Bu dönemde tedavi edilemeyen astım küçük ihtimallerle;
- Düşüğe
- Erken doğuma veya
- Yenidoğanda ölüme neden olabilir.
Hamilelikte basit alerjik sorunlarda; burun kanallarının düzenli olarak temizlenmesi, ortamın nemlendirilmesi ve parmaklarla sinüse hafif masaj uygulanması önerilir.
Hamilelikte Alerji Yapma Riski Yüksek Yiyecekler Hangileridir?
Alerjik bünyelerde yan etkiler ortaya çıkarma potansiyeli yüksek besinler;
- Çilek
- Yumurta
- Domates
- İnek sütü
- Çikolata
- Fındık ve
- Deniz mahsulleridir.
Alerjik yan etkiler bu besinler tüketildikten yaklaşık 2 saat içinde görülebilir. Hamilelik öncesi alerji öyküsü olan anne adayları bu süreçte değişen hormonların etkisiyle mevsimsel değişime bağlı olarak dönemsel sıkıntılar yaşayabilirler.
Gebelikte Alerjiyle Başa Çıkmak İsteyenlere Doğal Tavsiyeler
Burunda dolgunluk, geniz akıntısı, gözlerde kaşıntı ve hapşırıkla kendini belli eden alerji, fazla ilaç kullanılamayacak gebelik döneminde doğal yollarla kontrol altına alınabilir.
Oda nemlendiricisi kullanın
Solunan havadaki artan nem oranı alerjiye bağlı rahatsızlıkları azaltır. Kuru ve enfekte hava yolu sık ve doğru temizlenen bir nemlendirici cihaz sayesinde ideal nem dengesine ulaşırken inflamasyon düzelir ve alerjenler ortamdan uzaklaşır.
Burun içini yıkayın
Tuzlu su spreyi yardımıyla hava yolunu sürekli açık tutun. Süreç çok keyifli bir deneyim olmasa da burun içini yıkamak ciddi rahatlama sağlayacaktır.
Bol bol su için
Vücudunu suya doyuran gebeler alerjiye bağlı sıkıntılarının hızlı bir şekilde rahatladığına tanık olacaktır.
Basit önlemlere rağmen devam eden alerjik durumlarda vakit kaybetmeden gebeliği takip eden hekime danışılmalıdır. Hamilelikte alerjiye ne iyi gelir sorusuna alınacak pratik günlük uygulamalar veya ilaç desteğiyle sorunlar önce azalır ve daha sonra tamamen yok olur.