Hamilelik öncesinde ve süresince ihmal edilen ağız bakımı ve diş sağlığı anne adaylarının zor zamanlar geçirmesine neden olabilir. Değişen beslenme alışkanlıklarına eşlik eden hormonal dalgalanma bakterilerin ağızda faaliyete geçmesine zemin hazırlar.
Bozulan dengeler diş çürümelerine ve diş eti rahatsızlıklarına neden olur. Anne adaylarının hamilelikte diş sağlığına her zamankinden daha fazla özen göstermesi gerekir. Ancak özellikle sürecin başındaki mide bulantısı ve kusmalar buna engel teşkil eder.
- Artan östrojen ve progesteron hormonları diş etlerinin kolay kanamasına neden olurken,
- Uzun vadede dişte sallanma ve kayıplar görülebilir.
Hamilelerde diş ağrısına ne iyi gelir, ağız ve diş bakımı nasıl yapılmalıdır? Öncelikle diş ağrısı yaşayan anne adayı zaman kaybetmeden hekime danışmalıdır. Sıkıntıların başlamasıyla birlikte evde uygulanabilecek basit tedbirler arasında;
- Ilık su ve tuzla gargara yapmak
- Ağrılı bölgeye soğuk kompres uygulamak
- Diş ağrısına neden olan sıcak-soğuk, tatlı-ekşi yiyecek ve içecekler tespit edilerek tedaviye kadar bunlardan uzak durmak sayılabilir.
Anne adayları gebelikte güvenle diş bakımı ve tedavisi yapılabildiğini bilmelidir. Ağız ve diş sağlığıyla ilgili sorunlar giderildikten sonra diş bakımı daha özenli yapılmalıdır.
Hamileliğin İlk 3 Ayında Ağız ve Diş Sağlığı
Hamilelikte ağız ve diş sağlığı her 3 aylık dönemde farklılık gösterir. Sorunlar ve tedavi yöntemleri tamamen değişir. Gebeliğin ilk 3 ayı bebeğin organlarının gelişimi açısından büyük öneme sahiptir. Gereksiz müdahaleler ve ilaç kullanımı istenmez.
Buna rağmen ağrı oluşmuş ve anne adayını zora sokan diş sorunları mutlaka çözüme kavuşturulmalıdır. Bu aşamada;
- Diş çekimi ve
- Kanal tedavisi acil durumlar arasında yer alır.
Ağrıya neden olan enfeksiyon ve tedavi edilmeyen diş, bebeğin gelişimine çok daha fazla zarar verecektir. Diş hekimi ve gebeliği takip eden kadın doğum doktorunun ortak kararıyla en uygun tedavi planı uygulamaya alınmalıdır. Hamileliğin ilk 3 ayında diş tedavisi öncesinde röntgen çekilmesi önerilmez.
Hamileliğin İkinci 3 Ayında Ağız ve Diş Sağlığı
Hamileliğin ilk 3 ayında mide bulantısı ve kusma nedeniyle yetersiz kalan ağız ve diş bakımıyla ilgili sorunlar bu dönemde ortaya çıkar. Bu olumsuz etkileri azaltmak ve gebeliğin kalan kısmında da diş sağlığını korumak için basit bir diş taşı temizliği önerilir. Yine ikinci 3 aylık dönem;
- Diş çekimi
- Dolgu ve
- Kanal tedavisi için son derece uygundur.
Hamileliğin ikinci 3 ayında diş tedavisi için röntgen gerekliyse anne adayına özel koruyucu kurşun önlük giydirilmeli ve doz ayarlaması yapılmalıdır.
Hamileliğin Son 3 Ayında Ağız ve Diş Sağlığı
Bebeğin anne karnında en çok büyüdüğü dönemdir. Fiziksel değişim ve stres anne adayını olumsuz yönde etkiler. Diş etinde şişkinlik ve kızarıklık görülen son 3 aylık dönemde hassasiyet artar ve bu da kolay kanamaya neden olur.
Günlük ve düzenli ağız ve diş bakımı yapmayan anne adaylarında bakteri plağı, diş taşı ve diş eti enfeksiyonu görülme riski artar. Tedavi edilmeyen diş sorunları düşük kilolu bebek doğumuna neden olabilir.
Hamilelikte Diş Ağrısı Nedenleri
Hamilelikte artan fizyolojik ve psikolojik hassasiyet diş ağrısına neden olacak sorunlara uygun zemini hazırlar. Anne adayının ağız bakımını ihmal etmesi, belli bir besin grubuna yönelim, östrojen ve progesteron hormon seviyelerindeki artış hamilelikte diş ağrısı nedenleri arasında sayılabilir.
Çürük dişler
Diş ağrısının en temel nedeni kuşkusuz çürük dişlerdir. Şekerli yiyeceklerin ağız içi asidi artırdığı ve bunun da dişin koruyucu tabakasını zedelediği söylenebilir. Diş sağlığını da düşünerek hamilelikte uzak durulması gereken besin grupları arasında; şarküteri ürünleri, deniz mahsulleri, pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri, çiğ yumurta, az pişmiş tavuk, asitli içecekler, kutu meyve suları, yüksek şeker ve karbonhidrat içeren yiyecekler, aşırı tuzlu besinler, yapay tatlandırıcılar, kızartmalar, abur cubur ve kafein sayılabilir.
Diş minesinde aşınma
Diş minesinde yaşanan aşınmalar diş ağrısının başka bir nedenidir. Sert bir yapıya sahip diş minesi asitli içecekler, sert kabuklu yiyecekler, kimyasal etkenler ve diş gıcırdatma alışkanlığı yüzünden aşınır. Aşınmanın en önemli belirtisi ağrı ve sıcak soğuk hassasiyetidir.
Diş eti iltihabı
Toksin üreten plaklar diş eti dokusunu tahrip ederek bölgede iltihaplanmaya yol açar. Ağız bakımının ihmal edilmesi plak ve tartar oluşumunu artırdığı için iltihaba bağlı ağrı, kanama ve şişmeler görülebilir.
Kalsiyum yetersizliği
Hamilelikte bebeğin sağlıklı gelişimi için en çok ihtiyaç duyduğu vitaminlerden biri kalsiyumdur. Anne adayının kalsiyum zengin beslenmemesi halinde rezervler kullanılır. Hamilelikte diş ağrısı çeken anne adaylarının en büyük sorunu kalsiyum yetersizliğidir.
Gömülü 20’lik yaş dişleri
Çenede kendine yer bulamayan 20’lik yaş dişleri gömülü kalır. Doğru pozisyonda duran ve çevresindeki dokulara zarar vermeyen 20’lik yaş dişlerinin çekilmesi şart değildir. Ancak anormal pozisyonda duran ve diğer dişlere zarar veren gömülü dişin çekilmesi gerekebilir.
Diş ağrısına neden olan belirtiler görüldükten sonra vakit kaybetmeden hekime danışılmalıdır.
Hamilelikte Diş Ağrısına Ne İyi Gelir?
Doktora gitmeyi gerektirecek kadar ciddi bir sorun olmaması halinde evde yapılacak basit uygulamalarla diş ağrısı giderilebilir. Bakım önerileri anne adayına zaman kazandıracaktır.
- Dişin ağrıyan bölgesi diş ipi veya yumuşak bir fırçayla iyice temizlenmelidir.
- Tuzlu suyla ılık gargara yapmak ağrıyı dindireceği gibi bölgede oluşan hassasiyeti de giderir.
- Yemek yerken çiğneme ağrılı olmayan tarafta yapılmalıdır.
- Çene üzerine veya ağrılı bölgeye soğuk kompres yapmak varsa şişliği giderir ve acıyı hafifletir.
Enfeksiyon söz konusu olduğunda hekim tavsiyesi ve planlamasıyla ilaç kullanılabilir. Hamilelikte günde en az 2 kere diş fırçalanmalı mümkünse her yemekten sonra ağız içi hijyen sağlanmalıdır.
Hamilelikte Diş Bakımı Nasıl Yapılır?
Günlük ağız ve diş bakımı aksatılmamalıdır. Etkili diş bakımı yaparak plak oluşumunun önlenmesi için diş fırçalaya ek olarak diş ipi de kullanılmalıdır. Ağız gargarası mide bulantısı nedeniyle diş macunu kullanamayan anne adaylarına önerilir. Ilık tuzlu suyla gargara diş bakımı için tercih edilebilir.
- Hamilelikte rutin diş kontrolleri aksatılmamalı
- Çok sıcak veya çok soğuk beslenme yapılmamalı
- Kaliteli ve yumuşak kıllı diş fırçası tercih edilmeli
- Şekerli yiyecek ve içeceklerden uzak durulmalıdır.
Kusma sonrasında ağızda oluşan asidik ortamın temizlenmesi için yeniden fırçalama yapılmalıdır. Acil olmayan diş tedavileri doğum sonrasına ertelenebilir.
Hamilelikte Diş Ağrısı Bebeğe Zarar Verir mi?
Diş ağrısı çeken anne adaylarının aklına gelen ilk soru bebeğin durumdan nasıl etkileneceğidir. Bu aşamada hekim tarafından önerilen tedavinin ilk 3 aylık dönemin sonunda uygulamaya alınması en doğru olan seçenektir. Lokal anestezi kullanılarak yapılacak işlemler güvenle tamamlanabilir. Hamilelerde diş ağrısına ne iyi gelir sorusundan ziyade ağız hijyenine dikkat ederek dişte çürük oluşumu önlenmelidir.