40 haftalık süreçte annelik heyecanına hormonal ve anatomik değişimler damga vurur. Kas iskelet sistemini yakından ilgilendiren değişiklikler fonksiyon bozukluklarına neden olurken bu durum hamilelikte diz ağrısı nedenleri arasında sayılır. Gebelik sürecinde ortaya çıkan ağrılarla ilgili fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanlarından destek, görüş ve öneri alınabilir.
Hamilelikte Neden Diz Ağrısı Olur?
Hamilelikte diz ağrısı yaygın görülen bir sorundur. Ağrının nedenleri ve hamilelikte diz ağrısına ne iyi gelir sorusunun cevabı anne adaylarını yakından ilgilendiren konu başlıkları arasında yer alır. Bu dönemde görülen diz ağrılarının başlıca sebepleri;
- Stres
Stres, tendonlar, kaslar ve sinirleri gerginleştirir. Strese ilave olarak üzüntü ve depresyon hali de gebelikte diz ağrılarını artırabilir.
- Hormonlar
Gebeliğin tamamında ancak son aylarında daha yüksek oranda salgılanan relaxin hormonu, pelvis kaslarını rahatlatırken anne adayını doğuma hazırlar. Bu durum tendon ve bağlar üzerinde gevşetici etkiye sahiptir. Eklemlere fazla yük bindikçe diz ağrıları ortaya çıkar. Gebelikte uzun süre ayakta durmak da bir başka diz ağrısı nedenidir. Hormon salgısındaki artışa bağlı olarak başta dizler olmak üzere vücudun farklı eklemlerinde ağrı görülmesi son derece doğaldır.
- Kilo alımı
Damarlar üzerinde baskı ve gerginlik oluşturan gebelikte, kilo alımına bağlı olarak ortaya çıkan diz ağrısı kaçınılmazdır.
- Vitamin eksikliği
D vitamini ve kalsiyum eksikliği diz ağrılarını tetikler. Hamileliğin doğal bir sonucu olan ödem de dizlere fazla yük binmesine ve ağrılara neden olur.
Hamilelikte Diz Kapağı Ağrısı
Bebek büyüdükçe alınan kilolar diz, diz kapağı ve eklem bölgelerindeki baskıyı artırırken hormonlarda yaşanan değişiklikler de ağrının nedenleri arasında önemli yer tutar.
- “Diz kapağı” kaval kemiğiyle uyluk kemiği arasında bulunan alt bacaktaki kemiğe verilen addır.
- Büküldüğü veya uzatıldığında dışa doğru oval şekilde çıkıntı yapar.
Gebelikte diz üzerinde oluşan etkiler öncelikle dizin destekleyici bağlarındaki değişikliklerden kaynaklanır. Ağrılar nadir olmakla birlikte anne adayının hareket etme yeteneğinin kaybolmasına neden olabilir. Rahatsızlıklar genel olarak ufaktır ve birkaç hafta içinde kendiliğinden geçer.
Hamilelikte Diz Kapağı Ağrısını Hafifletmek İçin Pratik Öneriler
Hamilelikte yaygın olarak görülen komplikasyonlar arasında sayılan diz kapağı ağrısı vücudun hızlı değişimiyle birlikte yürüyüş ve ayakta duruş esnasında hissedilir.
- Dinlenme ve soğuk kompres ağrının hafifletilmesi için bilinen en pratik uygulamalar arasında yer alır.
- Sıcak banyo, destekleyici ayakkabılar, çıplak ayakla yürümekten kaçınmak gebelikte ortaya çıkan ağrıları hafifletir.
Özellikle ilk defa anne olmaya hazırlanan kadınlarda daha sık görülen sorun “patella” adı verilen tendon üzerinde gelişir ve kimi zaman ağrılar çok rahatsız edici olabilir. Hekim tarafından verilecek egzersizler şişlik ve ağrıyı azaltmaya yardımcıdır. Geçici bir sorun olarak karşılaşılan hamilelikte diz kapağı ağrısı nadiren de olsa pıhtılaşma ve hareket kaybı gibi komplikasyonlara neden olabilir.
Hamilelikte diz ağrısı her yaştan kadını etkiler. Anne adayının genel sağlık durumu, yaş ve kilosu ağrı üzerinde belirleyici rol oynar. Süreç içinde diz ağrısı görülmesi her ne kadar normal kabul edilse de artrit veya tümör gibi kalıcı sonuçlar oluşturabilir. Bu duruma özel cerrahi tedavide hedef tümörün büyümesini engellemektir.
Hamilelikte Diz Ağrısında Kalsiyum ve Magnezyum Desteği
Baldır, bacaklar ve dizde görülen ağrılar genellikle gebeliğin son 3 aylık döneminde ortaya çıkar. Krampın eşlik ettiği ağrıların en temel nedeni kalsiyum ve magnezyum eksikliğidir. Gebeliği takip eden hekim kontrolünde kullanılacak takviyelerle kramplar hafifletilebilir, ağrılar kontrol altına alınabilir.
- Merdiven inip çıkmak
- Uzun süre diz bükerek oturmak
- Uzun süre tempolu yürümek veya
- Uzun saatler ayakta durulan bir işte çalışmak hamilelikte diz ağrısı görülmesine neden olur.
Diz kaslarını güçlendirecek egzersizler düzenli yapıldığında problem uzun vadede çözüme kavuşabilir. Dizde mekaniği düzelten dizlikler de yaşanan sıkıntıya çözüm önerisi olarak düşünülebilir.
Hamilelikte Diz Ağrısı Nasıl Geçer?
Hamilelikte diz ağrısını geciktirmek veya mevcut ağrıları hafifletmek için öncelikle doğru ayakkabı seçimi yapılmalıdır. Uzun süre ayakta durmak ne kadar önerilmezse uzun süre oturur ve aynı pozisyonda kalmak da önerilmez.
- Dizdeki şişlik ve basıncı azaltmanın en etkili yollarından birisi duş yapmaktır.
- Yine bölgeye soğuk kompres uygulaması da önerilir.
Ekstra dikkat gerektiren hareketlilik anne adayları için önemli bir endişe kaynağıdır. Tempolu ancak abartıya kaçılmayan yürüyüşlere ilave kilo kontrolü olası diz ağrılarını engelleyecektir. Anne adaylarının bu dönemde sert zeminde oturmaktan kaçınması ve ağrıların şiddetinin artması halinde zaman kaybetmeden ortopedi uzmanına görünmesi tavsiye edilir.
Gebelikte Diz Ağrısından Yakınanlara Tavsiyeler
Gebelikte diz ağrısından muzdarip olan anne adayları durumu önce gebeliği takip eden kadın doğum doktoruna söylemelidir. Hekim, gerekli görmesi halinde kullanımı güvenli ağrı kesici ilaç reçete edebilir.
- Yapılan rutin testlerde kalsiyum ve D vitamini değerlerinin düşük çıkması halinde hekimin önerdiği vitamin ilaçları kullanılabilir veya beslenme planında bu ihtiyacı doğal yollardan karşılayacak değişikliğe gidilir.
Bazı diz ağrısına soğuk bazı diz ağrısına sıcak kompres iyi gelir. Anne adayı kendi deneyiminden yola çıkarak ağrı esnasında düzenli aralıklarla bölgeye sıcak veya soğuk baskı uygulayarak rahatlama sağlayabilir.
- Uzmanlar tarafından önerilen kilo alımı gebeliğin tamamında 11 ile 13 kilogram arasındadır. Aşırı kilo alımı gebelikte diz ağrısına neden olabileceği için aşırı kilo alımından kaçınılmalıdır.
Gebelikte hareketli bir yaşam önerilse de spor yapmadan önce mutlaka hekime danışılmalıdır. Bazı sporlar kasları gerer ve bunun sonucunda diz ağrısı kaçınılmaz olur.
Doğum Sonrası Ağrıların Sebebi Nedir?
Lohusalık döneminde gebeyken alınan kiloların verilememesi sebebiyle bel, sırt ve diz ağrısı görülebilir. Genç anneler taşımak, emzirmek veya ilgilenmek için bebeklerini kucağına alır bu da ağrılara neden olur.
- Lohusalık döneminde protein ve kalsiyum ağırlıklı beslenme planı oluşturulmalıdır.
Doğumdan hemen sonraki 3-6 haftalık süreçte iskelet hızlı bir şekilde iyileşirken vücut iyileşmeye başlar. Az kalorili zengin içeriğe sahip besinler annenin en büyük destekçisidir. Omurgaya yük binmesine bağlı olarak ortaya çıkan şekil bozukluklarının engellenmesi için en ideal şey egzersizdir.
- Lohusa pilatesi, duruşu düzeltirken kas ve iskelet sistemi üzerindeki olumsuzlukları da yok eder.
Anne emzirmiyorsa ağrılar için ilaç tavsiyesi alabilir. Emziren anneler ve hamilelikte diz ağrısına ne iyi gelir sorusunun en doğal cevabı egzersiz olacaktır. Emzirmek, omurga ağrılarını azaltırken annenin vücudunun yenilenme sürecini hızlandıran en avantajlı ve doğal yöntem olarak tavsiye edilir.