Hamilelikte yaşanan sindirim problemlerinin başlıca nedenleri; stres, hormonlardaki değişim ve hatalı beslenmedir. Bu aşamada bağırsaklardaki hareket artarken karın ağrısına sık tuvalete gitme isteği eşlik eder. İshal, anne adaylarının dönem dönem karşılaştıkları sağlık problemleri arasında önemli bir yer tutar.
- Tedavi edilmeyen ishal, tablonun ağırlaşmasına neden olur.
- Günde 3’ten fazla sulu dışkılama hali akıllara ishali getirmelidir.
Hamilelikte görülen ishallerin geneli beslenme hatası ve basit gıda zehirlenmesi kaynaklıdır. Hemen herkesin başına gelen bir durum olan ishal; 2 haftadan uzun sürüyor ve ataklar sık sık tekrar ediyorsa dikkatli olunmalıdır. Peki, hamilelikte ishale ne iyi gelir?
İshal Nedir? Neden Olur?
Yenidoğan bebeklerden anne adaylarına, çocuklardan yaşlılara herkesi etkisi altına alabilen ishal, akut bağırsak enfeksiyonudur. Yaygın görülmesi nedeniyle kimi zaman önemsenmeyen sorun ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
- Vücutta su kaybına neden olan ishalden korunmak en az tedavi kadar önemlidir.
- Etkili bir tedavi için öncelikle beslenme planında değişiklikler yapılmalı ve
- Hekimin uygun görmesi halinde ilaçlar kullanılmalıdır.
İshal, genellikle kalıcı olmayan bir hastalıktır. Kronik hale gelen ishal kendini farklı belirtilerle ortaya koyar. Bunlar;
- Dışkıda kan
- Dışkıda mukus
- Yüksek ateş
- Dışkıyı tutamama
- Sulu ve gevşek dışkılama
- Karın ağrısına eşlik eden kramplar
- Şişkinlik ve gaz
- Mide bulantısına eşlik eden kusmadır.
İshal belirtileri hastalığın şiddetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Sıvı kaybının %4 seviyelerinde kaldığı durumda ağız kuruluğu ve susuzluk baş gösterir. Sıvı kaybının %8’leri bulması halinde idrar miktarında değişme yaşanırken ruh hali de olumsuz yönde etkilenir. Şiddetli ishalde sıvı kaybı%10’u bulur ve bu durumda tıbbi tedavi gerekebilir.
Hamilelikte İshal Nedenleri
Virüsler, bakteriler ve parazitler hamilelikte ishal nedenleri arasında ilk sıradadır. Gıda zehirlenmesi ve bazı gıdalara karşı hassasiyet ve ishal yaptığı bilinen gıdaları fazlaca tüketmek bağırsak hareketlerinde değişikliğe neden olur.
- Diyabet
- Metabolik hastalıklar
- Anne adayının gereğinden fazla meyve suyu tüketmesi
- Hamilelikte hekim onayıyla alınan vitaminler
- Kalabalık ve sağlıksız ortamlarda beslenme ve
- Kanalizasyon sorunlarıyla temiz suya erişim güçlüğü ishalin en yaygın görülen nedenleri arasında sayılabilir.
Hamilelikte ishalin altında yatan sebep doğru tespit edilmeli ve tedavi planı buna göre hekim tarafından yapılmalıdır. Stres bağlantılı ishal düzenli yoga ile zaman içinde azalarak kaybolabilir.
Hamilelikte İshal Belirtileri Nelerdir?
Dışkılama sıklığının ve miktarının artması ilk belirtiler arasında yer alır. Acil dışkılama ihtiyacı ve yeri geldiğinde dışkıyı tutamama anne adayının ishal olduğunu kanıtlar. Bu aşamada karın ağrısı, bağırsak krampları, bulantı, kusma, ateş ve susuzluk hali görülebilir.
Hamileliğin ilk aylarında ishal görülme ihtimali oldukça yüksektir. Hormonal dalgalanmalara alışan vücut 2.trimesterle birlikte daha rahat bir döneme girer. Son üç aylık dönemdeyse yaklaşan doğum ishali tetikler.
Hamilelikte İshal Tedavisi Nasıl Yapılır?
İshal belirtisiyle hekime başvuran anne adaylarının öncelikle ilaç kullanımı, beslenme alışkanlıkları, kilo kaybı ve çevresinde başka ishal olan kişi varlığı analiz edilmelidir. Uygun görülmesi halinde tanı koymadan önce;
- Kan tetkikleri
- Dışkının renk, kan, mukus ve su parametreleri incelenebilir.
Hamilelikte ishal tedavisi planlanmadan önce karın ağrısının, ateş ve kusmanın olup olmadığı değerlendirilmelidir. Tedavi planı gebeliği takip eden kadın doğum doktoru ve iç hastalıkları hekimiyle birlikte yapılmalıdır.
- Bebeğin durumunun değerlendirilmesi için ultrasonografi yapılmalı ve
- Gebelik haftasına göre durum NST ile birlikte değerlendirilmelidir.
Genel olarak hamilelikte ishalin bebeğe bir zararı olmaz. Sıvı kaybının istenmeyen boyutlara gelmesi erken doğum ihtimalini tetikleyebilir. Sindirim sistemini yorarak işlevini bozan ve ishale neden olan besinler arasında;
- Alkol
- Kafeinli içecekler
- Süt ve süt ürünleri
- Şişkinliğe neden kuru baklagiller
- Yağlı ve baharatlı yiyecekler
- Lif oranı yüksek gıdalar
- Yapay tatlandırıcılar ve früktoz sayılabilir.
Vücuttaki sıvı kaybının yerine konulması, probiyotik içerikli gıdalar, sodyum gibi elektrolitler ishali kesmek için önerilir.
Hamilelikte İshalden Korunmak İçin Tavsiyeler
İshalin tedavisinde öncelik, ishalden korunmaktır. Bol sıvı tüketimi bu aşamada en kolay uygulanabilecek önlemler arasında ilk sırada yer alır. Sadece gebelikte değil yaşamın her döneminde;
- El temizliğine önem göstermek
- Meyve ve sebzeleri iyi yıkamak
- Yiyecekleri doğru pişirmek
- Besinleri uygun ortamda saklamak
- Hijyenik olmadığı izlenimi veren yerlerde yemek yememek
- Yumurta ve tavuk ürünlerini tüketirken dikkatli olmak
- Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünlerini kullanmamak
- Probiyotik kullanımını artırmak ishalden korunmak için kolay uygulanabilecek tedbirler arasında sayılabilir.
İshal süresi çeşidine göre değişiklik gösterir. Akut ishal en fazla 3 gün sürer ve kendiliğinden geçer. Kronik ishaller ilaçla tedavi gerektirir ve tam iyileşme 30 günü bulabilir.
Hamilelikte İshale Ne İyi Gelir?
Hamilelikte ishali kesmek için dinlenmek ve doğru besinler tüketmek akla ilk gelen uygulanması kolay tedbirlerdir. En doğru tedavi, kesin ve hızlı sonuç için mutlaka hekime başvurulmalıdır. İshal diyeti olarak bilinen beslenme planına uyarak evde hafif vakalar kolayca atlatılabilir.
Yağsız pirinç pilavı
Düşük lifli pirinç, yağsız pilav veya lapa olarak pişirilerek tüketilebilir.
Muz
Potasyum açısından zengin içeriğiyle muz, tokluk hissi ve enerji verir. Midedeki zararlı bakteri oluşumunu önleyen besin aynı zamanda stres gibi duygu bozukluklarının da önüne geçer.
Şeftali
Sindirim sistemini düzenleyen meyve hamilelikte ishal ne iyi gelir sorusuna verilecek en doğru tavsiyedir.
Yoğurt
Bağırsağı iyileştirirken ishal belirtilerini de yok eden yoğurt, aynı zamanda ideal bir bağışıklık güçlendiricidir.
Haşlanmış patates
Düşük lifli patates, haşlanarak ve tercihe göre tuzlanarak tüketilebilir. İsteyenler patates püresi yaparak öğünlerini çeşitlendirebilirler.
Keçiboynuzu
E vitamini ve kalsiyum deposu olan keçiboynuzu, yoğurt içinde veya meyvelerle birlikte hamilelikte güvenle tüketilebilir.
Elma
Çeşitli vitaminler ve minerallerden zengin olan elma; ağız ve diş sağlığını korurken bağışıklığı güçlendirir ve kolesterolü dengeler.
Izgara köfte veya tavuk
İshalin yavaş yavaş düzelmesiyle iştah açılır. Doğru beslenme planında az yağlı tercihen yağsız köfte ve tavuk ızgaraya yer verilebilir. Haşlanmış pirinç lapasıyla birlikte hazırlanacak iştah açıcı bir tabak protein ve mineral ihtiyacını da karşılar.
İshal olan anne adaylarının öncelikle bol sıvı tüketmesi, yağ oranı düşük besinlere yönelmesi, şekerli içeceklerden uzak durması, kafeine bir süre ara vermesi, lifli ve posalı yiyeceklerden yana tercih kullanması önerilir.
Hamilelikte İshal İçin Ne Zaman Doktora Gitmek Gerekir?
Gebeliğin ilk haftalarında görülen ishale hormonal değişim neden olurken son haftalarda yaklaşan doğum ve değişen bağırsak alışkanlıkları en temel nedenlerdir. Hamilelikte ishal sıvı kaybına neden olurken bu durum tansiyon düşmesine, halsizlik ve baygınlığa neden olabilir. İshale ateş, kusma, ciddi karın ağrısı veya kanlı dışkılamanın eşlik etmesi halinde vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna gidilmeli ve gebeliği takip eden doktor haberdar edilmelidir.