Bebeklerde ayrılık kaygısı, 7 ve 8. aylarda görülmeye başlayan ve bebeğin
bakımını üstlenen kişi ile ayrı kalması durumunda yaşadığı stres durumudur.
babadan kısa bir zaman dilimi içinde ayrı kalmaları, kendilerini güvende
hissetmedikleri için kaygı ve ağlama krizlerine sebep olabilir. Gün içerisinde
bebeğin bakımını en çok üstlenen kişiden (anne, anneanne, babaanne ya da
bakıcı) uzaklaşması kaygısının artmasına yol açabilir. Bebeğin ayrılık kaygısı,
bakımını üstlenen kişinin ortamdan ayrılması ile kendini güvende hissetmemesi
ve bu durumun ne kadar süreceğini bilememesinden kaynaklanır.
İlerleyen aylarda çevresini yavaş yavaş keşfetmeye ve olanların farkına varmaya
başlar. 8. aydan sonra algıları ve hafızaları biraz daha gelişen bebekler, anne
veya babasının yanından belirsiz bir süre ayrılması sonucu huzursuz hisseder.
Bebeklerde ayrılık kaygısı nedenleri şu şekilde özetlenebilir:
Bebek, bakımını üstlenen kişi ile farklı kişileri ayırt etmeyi öğrenir.
Bebek daha önce olumsuz ayrılık denemeleri yaşamış olabilir.
Bebek, bakımını üstelenen kişi ile arasında kurduğu bağı güvenli seviyede
tutmak isteyebilir.
Kısa ayrılıklarda dahi huzursuzlanan bebekler, uzun süre ebeveynlerinden ayrı
kalırsa ayrılık kaygısı yaşayabilir.
Bebeklerde Ayrılık Kaygısı Belirtileri Nelerdir?
Emzirme dönemi içerisinde bebeğin anne ile sürekli temas içerisinde olma, emme
sürecini arttırma, uykuya dalmakta zorlanma ve kucaktan inmek istememe ayrılık
kaygısının belirtileri arasında sayılabilir. Sosyal bir çevreye sahip bebeklerde farklı
kişiler ile iletişim kurmayı öğrenmek ayrılık kaygısının azalmasını ve bitmesini
sağlayabilir. Bebeklerde ayrılık kaygısı belirtileri arasında ayrılık sırasında öfke
krizleri, gece yalnız uyuyamama, uyku bozuklukları ve ağlama krizleri görülebilir.
Bir yaş sonrası hislerini ifade etmekte zorlanan bebeklerde, ayrılık kaygısı
yenilmiş dahi olsa tekrarlayabilir. 1 yaş üstü bebekler söylenenleri anlasa da
hislerini anlatmakta güçlük çekebilir ve terk edildiklerini düşünerek ağlama
krizleri yaşayabilirler.
Ayrılık Kaygısı Ne kadar Sürer?
7 ila 8. aydan itibaren başlayan ayrılık kaygısı 3 yaşına kadar sürebilir. Etrafını
daha net keşfeden bebek, ailesi ve çevresindeki kişilerin güvenilir olduğunu
kavrayabilir. 3 yaş ve üstü bebekler verilen sözün tutulacağını bilir ve ailesinden
farklı kişilerinde güvenilir olduğunu öğrenebilirler. Bu noktada bebeğin bakımını
üstlenen kişilerin verdiği sözleri tutması, bebeğin ayrılık kaygısının azalmasına
yardımcı olabilir. 4 yaş üzeri bebeklerde ayrılık kaygısı geçmezse ayrılık kaygısı
bozukluğu olarak değerlendirilir. Okul çağına kadar uzayabilen ayrılık kaygısı
bozukluğu, ebeveynler için de güç bir durum ortaya çıkarır.
yerine getirmek büyük önem taşır. Anne ya da baba bebeğin ağlamasını kendi
suçu olarak görmemeli bu durumun geçici olduğunu bilmelidir. Bebekten
ayrılırken vedalaşmayı kısa tutmak, ne zaman dönüleceğinin ve kimin bakımında
olacağının anlatılması da bebeğin kendini güvende hissetmesine yardımcı olabilir.
Bebeğin kaygısını anlamalı artık büyüdüğü ya da bu yaptığının ayıp olduğu gibi
söylemlerden kaçınılmalıdır.
Ebeveynler bebek uyurken ya da oyun oynarken ondan habersiz bir şekilde evden
ayrılmamalıdır. Bebek ile vedalaşma sırasında tedirgin veya mutsuz
davranmamaya özen gösterilmelidir. Anne veya babanın evden ayrılmadan önce
bakımını üstlenecek kişi eve yarım saat önce gelmeli ve bebekle ilgilenmeye
başlamalıdır.
Ayrılık kaygısı, bebeklerin gelişimleri sırasında yaşayabilecekleri duygu
durumlarından biridir. Çocuk doktoru ile konuyla ilgili iletişimde kalınarak, sürecin
geçmesi sağlanmalıdır.