Yaş ve cinsiyet fark etmeksizin çok sık görülen hastalıklar arasında sayılan reflü, mide içeriğinin yemek borusundan geri kaçması sonucunda oluşur.
Hamilelikte görülen reflü;
- Göğüs yanması
- Mide ekşimesi ve
- Ağza acı su gelmesi şeklinde belirti verir.
Hamilelikle reflü arasında çok yakın bir ilişki olduğu söylenebilir. Hamilelerin yarısından fazlasında görülen reflü, bu süreçte aniden ortaya çıkmayacağı gibi şiddetinde de artış görülmez.
Hamilelik reflüsü nedenleri arasında; hormonal değişimlerin yanı sıra her geçen gün büyüyen ve gelişen bebeğin mideye baskı yapması sayılabilir.
- Günlük hayatı altüst edecek bir sorun olmasına karşılık hekim kontrolünde alınacak basit tedbirlerle reflünün etkisi azaltılabilir.
Hamile reflüsüne ne iyi gelir sorusunun en temel cevabı kuşkusuz yemekleri iyi çiğnemek, kilo alımını sınırlamak, kafeinli içecekler ve yağlı gıdalardan uzak durmak olacaktır.
Hamilelik Reflüsünün Sık Görülen Belirtileri
Baharatlı ve yağlı gıdalar, çok fazla tüketilen çikolata ve taze sıkılmış meyve suları reflüye zemin hazırlar. Reflünün halk arasında bilinen ve en sık görülen belirtisi yemek yedikten sonra mideden boğaza doğru ilerleyen yanmalardır.
- Geğirme
- Hıçkırma
- Ağrılı yutkunma
- Ağızda acı tat
- Bulantı
- Kusma ve
- Yemek yerken çabuk doyma reflünün diğer önemli belirtileri arasında sayılabilir.
Öksürük, ses kısıklığı, geçmeyen boğaz ağrısı ve kronik diş çürüklerinin sebebi reflü olabilir. Hamilelik reflüsünün en temel nedeni değişen hormonlardır. Karın içinde büyüyen ve bölgede baskı yaratan bebek, mide asidinin dışarı kaçmasına bu durum da reflüye neden olur.
Genç hamilelerde daha sık görülen reflü, çok sayıda doğum yapmış kadınlarda da görülür. Önceki gebeliklerinde reflü şikâyeti olan anneler hemen her gebelikte reflüye bağlı sorunlar yaşayabilirler.
Hamilelikte Reflü Kaçıncı Ayda Başlar?
Hamilelikte sorun yaşatan reflü, tedavisi olan bir hastalıktır. Yakınmaların çoğu 2.trimester sonunda başlar. Son 3 ayda gebelerin %80’i gibi büyük bir kısmında reflü şikâyetleri görülür. Anne adaylarının bu dönemi daha konforlu geçirebilmesi için en temel öneriler;
- Az ve sık yemek yeme alışkanlığı
- Baharatlı yiyeceklerin tüketilmemesi
- Diyette yağ içeriğinin kontrol altına alınması ve
- Sigaranın bırakılmasıdır.
Mide içi basıncın artmasına neden olacak şeylerden uzak durmak kapakçık üzerindeki etkiyi azaltacaktır. Asitli içecekler, domates ve çikolatanın reflüyü tetikleme ihtimali oldukça yüksektir.
Ağza Acı Su Gelmesi Hamilelik Belirtisi midir?
Ağza acı su gelmesi tipik bir reflü belirtisidir. Gebelik döneminde göğüste yanma ve midede ekşimeye eşlik eden ağza acı su gelmesi akıllara hemen reflüyü getirir.
- Hamilelikle başlayan reflünün doğum sonrasında kendiliğinden geçmesi beklenir.
Kadınlarda ilk reflü atağı için hamilelik uygun bir dönemdir. Zaten reflüsü olan kadınların hamile kaldıklarında hastalıkla ilgili yakınmalarında artış görülmesi son derece doğaldır. Bebeğin saçlarının çıkmasıyla birlikte reflü şikâyetlerinin arttığı hiçbir akademik çalışmayla kanıtlanmamış halk arasında yaygın ancak tamamen yanlış bir düşüncedir.
Hamilelikte Reflü İlacı Kullanılır mı?
Doğru tedavinin yapılabilmesi için ilk olarak reflünün tanısı konmalıdır. Ağrılı yutkunma, hıçkırma, kusma, boğaz ağrısı, geğirme veya ağza acı su gelmesi reflü tanısı için tek başına yeterlidir. Hastalığın hangi aşamada olduğunun anlaşılması için ilave tetkiklere ihtiyaç duyulur. Bunlar;
- Endoskopi
- pH ölçümü
- Kontraslı grafi ya da
- Manometrik gibi işlemlerdir.
Bilinçsiz ilaç kullanımı her dönem olduğu gibi hamilelik sürecinde de çok yanlıştır. Hamilelikte reflü ilacı kullanımı hekim tavsiyesiyle, hekim kontrolünde, bebeğe hiçbir zarar vermeden annenin şikâyetlerinin azaltılmasını hedefler.
- Annenin sıkıntıları hafifse uygun beslenme programıyla başarılı sonuca ulaşılır.
Bu aşamada protein miktarı artırılırken yağlı gıdalar azaltılır. Büyük porsiyonların yerini küçük ve daha fazla sayıda öğün alır. Mideyi fazla şişirmemek için sıvı alımı kontrol edilir. Gebelik sürecinden reflü için ilaç alınması önerilmez. Her türlü diyet planı denendikten sonra istenen sonuç alınamıyor ve annenin şikâyetleri giderek artıyorsa ilaçlar uzman hekim kontrolünde kullanılır.
Hamilelik Reflüsüne İyi Gelen Tavsiyeler
Alkol ve kafein içerien içecekler reflüyü tetikler. Süt ve süt ürünlerinde az yağlı olanlar tercih edilmelidir. Diyette yapılacak temel değişikliklere ilaveten;
- Anne adayının uyurken veya dinlenirken omuz ve başını yüksekte tutacak bir yastık kullanması
- Vücudunu sıkmayan giysiler tercih etmesi, özellikle bel bölgesini rahat bırakması
- Yemekte sıvı alımını dengelerken lokmaları uzun ve iyi çiğneyerek yutması
- Kilo alımını sınırlaması
- Çok sıcak ya da çok soğuk yemekten kaçınması
- Stresten mümkün olduğunca uzak durmaya çalışması
- 2 saatte bir sık sık ve az az yemesi hamilelik reflüsüne iyi gelen tavsiyeler arasında sayılabilir.
Mide doluyken yatar pozisyona geçmek mide kapakçığını zorlar. Yemeğin ardından en az 2-3 saat hareket halinde kalınması ve yatağa girilmemesi önerilir. Yine yatmadan önce gıda alımının da sınırlandırılması gerekir. Reflü sorunlarını hafifletmek için özel olarak tasarlanmış yastıklar mide kapakçığı üzerindeki baskının hafifletilmesinde etkilidir.
Hamilelik Reflüsünden Korunmak İçin Tüketilmemesi Gereken Besinler Hangileridir?
Doğru şekillenen bir beslenme planı reflüye bağlı olarak ortaya çıkan mide yanması şikâyetlerini en az seviyeye indirir. Mide ekşimesinin azaltılması için yağda kızartılmış veya kavrulmuş besinler yerine haşlama, buğulama veya fırında pişen tariflere öncelik verilmelidir.
- Tuzlu, baharatlı, acı ve yağlı soslar kullanmaktan kaçınılmalıdır.
- Tahin, mayonez, krema ve kaymak yağlı oldukları için önerilmez.
- Asitli içecekler, çok fazla çay ve kahve hamilelik reflüsünden korunmak için tüketilmemelidir.
Mide yanmasının arttığı dönemlerde turunçgiller, limon, meyve suyu ve asit oranı yüksek gıdalardan kaçınmak gerekir.
Reflüde uzak durulması gerekenler; demli çay, bol kafein, asitli içecekler, hazır meyve suları, çok yemek, dolu mideyle yatmak, turşu, cips, çikolata, hızlı yemek, şarküteri ürünleri, tatlandırıcılı sakız, esmer ekmek, kızartma sebzeler, narenciye meyveler ve fazla kilodur.
Reflüde serbest tüketilebilenler; açık çay, süt, kefir, maden suyu, hoşaf, komposto, ayran, az ve sık yemek, yoğurt, yemekten en az iki saat sonra yatmak, yağsız patlamış mısır, yavaş yemek, haşlama et, tavuk, balık, kızarmış beyaz ekmek, buharda sebze, muz, elma, kavun, karpuz, patates, kabak, havuç ve normal kilodur.
Buna karşılık hamile reflüsüne ne iyi gelir sorusuna yanıt olarak lifli besinler tüketin cevabı verilebilir. Yanma şikâyetinin artıran sebeplerden birisi de kabızlıktır. Kabız olunca besinler bağırsak içinde yavaş ilerler ve bu durum mide üzerinde basınç yaratır. Lif içeriği yüksek baklagiller, tam tahıllı ekmekler veya mevsime uygun meyve ve sebzeler şikâyetlerin azalmasına yardımcıdır. Sindirimi kolaylaştıracak bir diğer tavsiye de yemek sonrasında hafif yürüyüşler yapmak olacaktır.