Bebekler için mucizevi bir besin olan anne sütü nasıl oluşur? Bebekleri beslerken anneyi de kanserden kansızlığa kadar pek çok hastalıktan koruyan anne sütü emzirdikçe çoğalır.
- Anne sütü üretiminde birden fazla hormon aynı anda çalışır.
Anne sütü üretiminde görevli hormonların doğru zamanda ve doğru miktarda bir araya gelmesiyle önce memedeki salgı bezleri ve ardından kanallar süt üretimine başlar. Anne sütünün temel yapı taşları olan protein ve laktoz gebeliğin ortalarında üretilir.
- Gerçek anlamda anne sütüyse doğumdan hemen sonra gelir.
Bebeğin gelişimi ve sağlığı için gerekli biyolojik bir sıvı olan anne sütü; farklı proteinler, laktoz, glukoz ve immünglobulinler açısından çok zengin bir içeriğe sahiptir.
Doğumdan Önce Süt Gelir mi?
Gebelik döneminde bebeğin sağlıklı gelişimi devam ederken anne adayının vücudu da doğuma hazırlanır. Bu aşamada emzirme dönemi için anne sütü oluşması ve gelmesi doğal kabul edilir. Gebelikte anne sütü ne zaman gelir?
- Süt hormonlarında yaşanacak herhangi bir düzensizlik anne adayının genel sağlığı üzerinde olumsuz etki yaratır.
Memeden süt gelmesi doğum belirtisi olamayacağı gibi gebelik belirtisi de olamaz. Süt oluşumu için ilk değişimler gebeliğin erken dönemlerinde başlar. Süt üretimi gebeliğin ortalarında gerçekleşirken sütün bebek için temel bir besin halini alacağı zengin sıvıya dönüşmesi doğumdan hemen sonradır.
Beynin Süt Üretimindeki Görevi
Hamilelikte göğüs hacmi hızlı bir şekilde artar. Meme dokusundaki hücrelerle ilişki kurarak süt üretilmesinde başrol oynayan hipofiz, beynin alt bölgesinde yer alır. Yine arka hipofizden salgılanan oksitosin adlı hormon bebeğin annesinin memesini emmeye başlamasıyla birlikte salgı üretir.
- Östrojen
- Progesteron
- İnsülün ve
- Büyüme hormonu süt üretiminde etkili rol oynar.
Bu hormonlardan bazıları gebelikte sütün gelmesini engellerken doğum sonrasında gerçekleşen hormonal değişikliklerle sütün gelmesini sağlayan mekanizma aktif hale geçer.
- Emzirmek, sütün gelmesini sağlayan en önemli etkendir.
- Doğumdan sonra anne sütü kendiliğinden gelmeye başlasa bile erken dönemde bebeklerin düzenli aralıklarla emzirilmesi son derece önemlidir.
Emzirme eylemi esnasında beyne ulaşan komutlar süt üretimini artırmakla kalmaz, dışarı salgılanan süt miktarını da artırır.
Hamilelikte Süt Gelmesi
Hamilelik anne adayları için her aşaması tedirginlik veren bir süreçtir. Hormonal dalgalanma sebebiyle gebeliğin ortalarında süt gelmesiyle anne adayları bir şeylerin ters gittiği hissine kapılırken erken doğumun başlamış olma ihtimaliyle de endişelenir. Gebeliğin doğal bir sonucu olarak çalışan süt hormonları anneyi emzirmeye hazırlar. Memeden gelen sıvının;
- Kanlı
- Kokulu
- İltihaplı görünen
- Kremsi yapıya sahip
- Pembe ya da kahverengi olması halinde endişelenmeden hekime danışmak en doğru karar olacaktır.
3.trimesterla birlikte anne adayının tek veya iki göğsünden berrak bir sıvı veya süt gelmesi doğal karşılanmalıdır. 20.haftadan itibaren yaşanabilecek bu gelişme endişe verici olmamalıdır. Bununla birlikte her gebeliğin 20.haftasında süt gelmesi gerekli gibi bir sonuca da varılmamalıdır. Anne adayının vücudu 8.haftadan itibaren süt üretimi için hazır hale gelirken her gebelikte sütün geliş tarihi değişebilir.
Hamilelikte Süt Üretimi Nasıl Desteklenir?
Sağlıklı bir hamilelik süreci anne ve bebeği doğuma hazırlar. Hamilelikte süt üretimi nasıl desteklenir sorusuna;
- Bol bol dinlenin
- Uyku düzenine özen gösterin
- Stresten uzak kalın
- Besleyici gıdalar tüketin
- Sıvı takviyesi yapın ve
- Ilık duş alın gibi pratik önerilerle cevap verilebilir.
Anne sütünün oluşması sağlayan hormonlar, süt salgı bezleri ve süt kanalları, düzenli ve hafif egzersizler, huzurlu bir ruh hali ve iyi beslenmeyle etkili şekilde çalıştırılabilir.
Doğumdan sonra anne memesinden gelen ilk süt olan kolostrum çok değerlidir. Bebeğin ilk beslenmesinin yapıldığı hafif yeşilimtırak sıvı doğumdan sonra farklı sebeplerle bebeğin anne yanında olmadığı durumlarda da saklama kabı veya biberon yardımıyla bebeğe verilmelidir.
Doğum Sonrasında Anne Sütü Neden Geç Gelir?
Doğum sonrası anne sütünün geç gelmesinin en temel nedeni süt hormonları üzerinde kurulan baskıdır. Bu tamamen doğal bir mekanizmadır ve görevi bebek doğmadan önce sütün gelmesine engel olmaktır. Doğumun sezeryanla olması halinde hormonlara mesaj geç ulaşır. Bu iletişimsizlik anne sütünün gelmesini birkaç gün geciktirebilir. Bu süreçte annenin;
- Sakin kalması
- Stresten kaçması
- Yorulmadan bebeğini emzirmeye çalışması gerekir.
Emzirme yapmaya çalıştıkça hormonlar üzerindeki baskı kalkacak, süt kanalları açılacak ve sütün akması gerçekleşecektir.
Anne Sütünü Biberonla Bebeğe Vermek Doğru mu?
Doğum sağlıkla gerçekleştikten sonra bebek ve anne arasındaki güçlü bağ emzirmeyle desteklenir. Annenin bebeğin yanında olmadığı durumlara özel;
- Süt pompa yardımıyla sağılarak bebeğe biberon yardımıyla verilmelidir.
- Sağılan fazla süt, saklama poşetinde muhafaza edilmelidir.
- Saklama kabına alınan sütün üzerine mutlaka tarih not edilmelidir.
- Anne sütü buzdolabında saklanmalıdır.
- Anne sütünün oda sıcaklığında 3 saatten fazla bekletilmesi tavsiye edilmez.
Saklanan süt bebeğe verilmeden biberona konur ve biberon ılık su dolu bir kapta bebek için hazırlanır. Gaz yapmayan biberon ve emzik formları özellikle çalışan annelerin en büyük yardımcısıdır.
Hamilelikte Göğüs Bakımı İçin Tavsiyeler
Emzirme sonrası doğru bir bakımla sütten oluşan ıslaklık giderilebilir. Bebeğin her beslenmede sağlıklı ve temiz bir memeden emmesi annelerin özen göstermeleri gereken konular arasında yer alır.
- Memede oluşan ıslaklık pedler yardımıyla giderildikten sonra
- Bölgeye bakım kremi ve
- Yağlar sürülmelidir.
Değişen ve büyüyen göğüsler için özel olarak tasarlanmış sutyenler ve yarım atletler beslenme seanslarının her yerde kolay bir şekilde gerçekleşmesine yardımcıdır.
Bebeklerin Günlük Süt İhtiyacı
Yenidoğan bebeklerin midesi çok küçüktür. Sindirimin kolay tamamlanması bebeğin sık acıkmasına neden olur.
- İlk ay bebekler günde 12 defaya kadar emebilir ve yaklaşık 80 gram süt alırlar.
- 2 aylık bebekler günde 8 defaya kadar emebilir ve yaklaşık 140 gram süt alırlar.
- 4 aylık bebekler günde 6 defaya kadar emebilir ve yaklaşık 160 gram süt alırlar.
- 6 aylık bebekler günde 5 defaya kadar emebilir ve yaklaşık 220 gram süt alırlar.
Bebek geliştikçe ihtiyaç duyacağı süt miktarı da artacaktır.
Anne Sütünü Artıran Besinler Hangileridir?
Gebelikte anne sütü ne zaman gelir ve anne sütünü artırmak için nasıl beslenmek gerekir? Vitamin ve minerallerden zengin beslenme planına ek olarak psikolojik olarak rahat bir yaşam anne sütünün artmasına yardımcıdır.
Su, yeşil yapraklı sebzeler, maden suyu, yulaf, havuç, tahin, bitki çayları, çemen otu, susam, kuruyemişler, kırmızı pancar, kayısı, beyaz üzüm ve kahverengi pirinç anne sütünü artırdığı bilinen besinler arasında sayılabilir.