Anne adayları için özel olduğu kadar da stresli bir süreç olan hamilelik sürecinde, vücutta belli başlı değişimler gözlenir. Psikolojiyi yakından ilgilendiren bu değişimler, annelik hormonlarının devreye girmesiyle bazen zorlayıcı olabilir. Hamilelikte baş ağrısına ne iyi gelir veya ilaç kullanımının sınırlandığı bu süreçte ağrı tedavisi nasıl yapılır? Baş ağrısı bebeğin cinsiyetiyle ilgili mi?
Hamilelikte Baş Ağrısı Normal mi?
Evet, hamilelikte baş ağrısı son derece normal bir durumdur. Değişen hormonlar belli dönemlerde baş ağrısına neden olabilir. Hamilelikte baş ağrısı genellikle ilk ve son üç ayda görülür. Dalgalanan hormonlar ve gebeliğe bağlı olarak artan kan basıncı baş ağrısının temel nedenleri olmakla birlikte;
- Stres
- Uykusuzluk
- Göz bozuklukları
- Kan şekerinin düşmesi
- Aşırı kafein tüketimi
- Vücudun susuz kalması veya
- Kötü bir pozisyonda uzun süre kalmak baş ağrısını şiddetlendirebilir.
Gebelikle birlikte artan östrojen hormonu, kan akışında değişime neden olduğu için baş ağrısı tetiklenir. Bebeğin sağlıklı gelişimi için ihtiyaç duyduğu her şeyi üretmeye çalışan vücudun hızlanması da baş ağrısının bir diğer sebebidir.
Hamilelikte Baş Ağrısı Çeşitleri
Hamilelikte yaşanan baş ağrılarının tamamına yakını zararsızdır. Ağrı öncesinde ve sonrasında ortaya çıkan sorunları gebeliği takip eden hekimle paylaşmak önemlidir. Farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkan baş ağrıları şu şekilde listelenebilir.
- Migren
- Sinüzit
- Göz problemleri
- Hormonal değişiklikler
- Gerilim tipi baş ağrısı
- Gebelik hipertansiyonu
Kadınlarda sık görülen yakınmalar arasında sayılabilen baş ağrısı, gebelikle birlikte artış gösterebilir. Bu dönemde görülen ağrıların kaynağı genellikle gerilimdir. Gerilim tipli ağrıda sorun başın genelinde yaygındır ve akşam saatlerinde hissedilir. Başın tamamında görülen baskı çok şiddetli olmasa da anne adayını rahatsız edecek düzeydedir.
Hamileliğin İlk 3 Ayında Neden Baş Ağrır?
Hamileliğin ilk aylarında görülen baş ağrısının en temel sebebi sıvı kaybıdır. Anne adayı için pek çok yenilik yaşanırken sürece bulantı ve kusmanın eşlik etmesi halinde baş ağrısı kaçınılmaz bir sonuçtur. İlk aylarda baş ağrısına neden olabilecek diğer faktörler arasında;
- Stres
- Az uyku
- Kötü beslenme
- Kafein tüketimi
- Işığa karşı hassasiyet
- Fiziksel aktivitelerde yavaşlama ve
- Düşük kan seviyesi sayılabilir.
Bazı gıdalar baş ağrısını tetikler. Tetikleyici gıdalar hamilelik sürecinde değişiklik gösterebilir.
Hamileliğin İkinci ve Son 3 Ayında Neden Baş Ağrır?
İkinci trimester anne adayı için 40 haftalık maratonun en konforlu zamanıdır. Artan kilo, az uyku, kaygı ve endişe bu dönemde baş ağrısına neden olabilir. İlaveten;
- Kas gerginlikleri
- Bacak krampları
- Şeker hastalığı veya
- Yüksek tansiyon son 3 aya damga vurur.
Gebeliğin 20.haftasından sonra görülen tansiyon yüksekliği anne ve bebek için ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Gebeliğin düzenli takibi yan etkilerin azaltılması açısından son derece önemlidir.
- Hamilelikte görülen baş ağrılarında ilaç kullanımı tavsiye edilmez.
Anne adayının çok mecbur kaldığı hallerde doktorunun onay verdiği ilaçlardan sadece belirtilen dozda alması uygundur. Ağrı kesici ilaç kullanımı gebelikte doğum esnasında kanama riskini artırırken karaciğer enzimlerinin yükselmesine de neden olabilir.
Hamilelikte Baş Ağrısını Geçirmek İçin Neler Yapılabilir?
Anne adayının hekime danışmadan ilaç kullanması tavsiye edilmez. Ağrıları dindirmek için doğal yollara başvurmak en akıllıca çözümdür. İlk olarak kan şekerindeki dengesizlikleri düzenlemek gerekir. Bu nedenle anne adaylarının az az ve sık sık beslenmesi açlığa bağlı baş ağrısının giderilmesinde etkili olacaktır. Peki, hamilelikte baş ağrısına ne iyi gelir?
- Baş ağrısını tetikleyen gıdalardan uzak durulmalıdır. Sağlıklı ve dengeli beslenme hem gebelikte hem de emzirme sürecinde annelerin özen göstermeleri gereken bir konu başlığıdır. Tüketilen gıdalar 12 saate kadar baş ağrısı riski içerir.
- En çok bilinen baş ağrısı yapan besinler arasında; peynir, çikolata, alkollü içecekler, çay, kahve, hazır çorbalar, konserve gıdalar, şarküteri ürünleri, tütsülenmiş et, dondurma ve tatlılar sayılabilir. Gebelik öncesinde baş ağrısı yapmayan gıdalar gebelikte baş ağrısına neden olabilir.
Kan şekerinin düzelmesini sağlayacak tek şey bol sıvı tüketmektir. Gün içinde en az 8-10 bardak su tüketilmelidir. Hekim farklı şekilde bir öneride bulunmamışsa hamilelikte tuz tüketimi azaltılmalıdır. Sağlıklı ve doğal beslenme konforlu bir gebelik için önerilir.
- Açık havada kısa yürüyüşler anne adayının oksijen almasını sağlar. Temiz hava vücuttaki tüm ağrıları giderir. Özellikle çalışan anne adaylarının bilgisayar karşısında uzun süre hareketsiz kalmaması önerilir. Çalışırken görülen baş ağrılarının giderilmesi için kesinlikle ortamdan uzaklaşmak gerekir.
Kalabalık ortamlar ve yüksek ses baş ağrısını tetikler, ağrının varlığını da şiddetlendirir. Baş ağrısı hissedildiği an sessiz ve sakin bir yere geçmek, derin nefes almak, sırt, omuz ve boyun bölgesine hafif masajlar yapmak iyi gelecektir. Bölgeye sıcak veya soğuk pres, dik oturmak ve hoş kokulu yağların kullanımı baş ağrısının olumsuz etkilerini hafifletir.
- Mevsimsel alerji ve kilo alımına bağlı yüzde yaşanan şişkinlik sinüste dolgunluğa bu da baş ağrısına neden olur. Sıcak su buhar banyosu bu durumda bölgeyi rahatlatır. C vitamini alımı da alerjiye bağlı ağrıların geçmesinde etkilidir.
Doğru beden sutyen seçimi de son derece önemlidir. Doğru desteklenmeyen memeler sırt ve boyna baskı uygulayarak baş ağrısına neden olabilir.
Hamilelikte Baş Ağrısı Ne Zaman Tehlikeli Olur?
Baş ağrısı her ne kadar önemsiz ve sıradan gibi görünse de farklı hastalıkların habercisi olabilir. Ağrının 24 saatten fazla sürmesi, ağrının her zamankinden farklı olması, ağrıya uyuşma, bulanık görme, karın ağrısının eşlik etmesi ve şiddetini düzenli olarak artırması halinde vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna ulaşmak gerekir.
Ne Zaman Doktora Gitmeliyim?
Evde uygulanabilecek basit tedbirlerle baş ağrısı geçirilemiyorsa durum ciddiye alınmalıdır. Hamilelikte baş ağrısına ne iyi gelir sorusunun cevapları uygulanmış ve yeterli cevap alınamamışsa mutlaka hekimle iletişime geçilmelidir.
2. ve 3. trimesterde şiddetli baş ağrısı preeklampsiyi akıllara getirir. Bu sorun tedavi edilerek kontrol altına alınmayınca nöbetlere, komaya hatta körlüğe neden olabilir. Preeklampsi, hem anne hem de bebeğin sağlığı açısından ciddi bir tehlikedir.