İştahsızlık yani yeme isteğinin kaybolması hamilelikte çok sık görülen sorunlar arasında sayılabilir. Besinlere karşı duyulan isteksizlik, kilo kaybı, halsizlik, yorgunluk ve cilt kuruluğuyla kendini belli eden durum, gebeliğin ilk üç ayında yaygın olarak görülür.
- Yaşanan hormonal ve fiziksel değişimlere bağlı olarak ortaya çıkan iştahsızlığa kabızlık, mide bulantısı ve kusma neden olur.
Hamilelikte iştahsızlığa ne iyi gelir ve iştahsızlığın önlenmesi için; aşırı yağlı yiyeceklerden uzak durulması, öğün sayısının artırılması, kısa süreli açık hava yürüyüşleri tavsiye edilir. Hamilelikte iştah kaybı ilk üç aylık dönemin sonunda genellikle kendiliğinden kaybolur.
Hamilelikte İştahsızlık Nedenleri
Hamilelikte iştahsızlık anne adayına kendini suçlu hissettirir. Bebeğini yeterli derecede besleyemediğini düşünenlerin psikolojisi ciddi anlamda bozulur. Oysa ilk trimesterde mide bulantısı, iştahsızlık ve kusmaya bağlı olarak kilo kaybı yaşanması belli sınırlar içinde olmak kaydıyla normal kabul edilir.
- İştahsızlık kimi kadınlarda kendini ağızda kötü bir tatla
- Kimi kadınlarda yemek yeme isteğinin kaybolmasıyla belli eder.
Açlık mide ağrısına neden olsa bile uzun süre yemek yemeden durma eğilimi 12.haftadan itibaren azalmaya başlar. Anne adayları kimi yiyeceklere aşererken kimi besinleri görmek dahi istemez. Hormonların etkisiyle ortaya çıkan durum hamilelik öncesinde çok sevilen tarifler için de geçerlidir. Hamilelikte iştahsızlık nedenleri şu şekilde listelenebilir.
- Mide bulantısı
Bulantıyla özellikle sabah saatlerinde karşılaşan anne adayları için iştahsızlık sıvı ve besin yetersizliğine neden olabilir.
- Bebeğin büyümesi
Bebek büyüdükçe rahim mideye baskı yapar. Bu durum tokluk hissi verir ve yemek yemeyi güçleştirir.
- Hormonal değişimler
Rahmin genişlemesine neden olan hormonlar, sindirim sistemini yavaşlatarak iştah kaybına neden olur.
- Stres
Hamileliğin herhangi bir döneminde görülebilen stres iştahsızlık, halsizlik veya davranış değişikliği gibi sorunlara zemin hazırlar.
- Kabızlık
Değişen hormonlar ve takviye olarak verilen demir ilacı kabızlık nedenidir. Dışkının sertleşmesi ve boşaltım zorluğu kabızlığa yol açar. Büyüyen bebek bağırsaklara baskı yaparken iştah azalır ve tokluk hissi oluşur.
Vücudun zayıf düşmesine neden olabilecek iştahsızlık çocuklardan yetişkinlere, hamilelerden yaşlılara kadar pek çok farklı yaş grubu üzerinde etkili bir sağlık sorunudur.
Hamilelikte Uzun Süren İştahsızlık
Hamlelikte beslenme hem anne adayının sağlığı hem de bebeğin gelişimi açısından son derece önemlidir. 4.aydan itibaren geçmeyen, etkisi azalmayan ve anne adayının günlük rutinlerini etkileyecek dereceye ulaşan iştahsızlık halinde gebeliği takip eden hekime haber verilmelidir.
4.ay itibariyle gebelik nedeniyle değişen vücut mekanizması düzene gireceğinden iştahsızlık hızlı bir şekilde azalır, kilo kaybı ortadan kalkar. Farklı sağlık sorunlarından kaynaklanan hamilelikte iştahsızlık daha uzun sürebilir. 2.trimestede devam eden sorun anne sağlığını ve bebek gelişimini olumsuz yönde etkiler.
Hamilelikte Yaz İştahsızlığı Nedir?
Gebelikte iştahsızlık, mide bulantısı ve kusma sorunları yaz aylarında daha sık görülür. Bu süreçte aşırı sıcaklardan korunmak, güneş ışınlarında doğrudan maruz kalmamak önemlidir.
- Sık sık duş almak
- Yağlı yiyeceklerden kaçınmak ve
- Sıvı tüketimine gereken önemi göstermek sindirim sistemini düzenlerken metabolizmanın hızlı çalışmasını da destekler.
Hamilelikte yaz iştahsızlığından korunmak için; taze sebze ve meyve tüketimi artırılmalı, aşırı tuzlu ve yağlı beslenme planından kaçınmalıdır. Öğünleri çoğaltarak porsiyonları küçültmek anne adayını dolayısıyla bebeği rahatlatır.
Hamilelikte İştahsızlığa Karşı Ne Gibi Önlemler Alınabilir?
Yaşam tarzında yapılacak basit değişikliklerle hamilelikte iştahsızlığa ne iyi gelir sorusuna yanıt bulunabilir. İlk olarak anne adayının az az ve sık sık beslenme düzenine geçmesi önerilir. Bol su, maden suyu ve taze sıkılmış meyve suları iştahsızlığın neden olabileceği vitamin ve mineral kayıplarını önler.
- Yağlı yiyeceklerden kaçınmak, kokulu baharatlardan uzak durmak, özellikle yemek yemek için kendini zorlamak asla önerilmez.
- Küçük ara öğünler iştah açısı tariflerle desteklenebilir.
Vitamin, mineral ve protein açısından zengin mevsim meyve sebzeleri, kalsiyum açısından zengin yiyecekler, ceviz, fındık, fıstık gibi kuru yemişler, havuç ve tuzlu kraker mide bulantısına bağlı iştahsızlığa iyi gelecektir.
- Sıcak yaz aylarında ılık duş, öğle saatlerinde dışarı çıkmaktan korunmak ve açık havada hafif tempolu yürüyüş yapmak, strese girmemek ve yorulmamak iştah açacaktır.
Limon koklamak bulantıyı rahatlatmaya yardımcı olurken semptomların azalması için zencefil çayı tüketimi tavsiye edilir.
Hamilelikte Tüketilmesi Önerilen Besinler
Hamilelikte iştahsızlık yaşayan anne adayları almaları gereken besin değerlerinden mahrum kalmış olabilir. Bu aşamada kayıpları önlemek ve her geçen gün büyüyen fetüsün gereksinimlerini eksiksiz bir şekilde karşılamak için;
- Süt ürünleri
- Baklagiller
- Yumurta
- Yağsız et
- Mevsim meyveleri
- Kepekli tahıllar
- Koyu yeşil yapraklı sebzeler
- Kuru meyveler yeterli oranda tüketilmelidir.
Tarçınlı yoğurt, elma, muz, kavun ve yaban mersini mide bulantısına iyi gelirken kusma sonrası mideyi de rahatlatır. İştah kaybının üst seviyeye çıktığı durumlarda iştah açıcı tarifler yeterli beslenmeye başlamak için iyi bir motivasyon kaynağı olabilir.
İştah Açan Yiyecek ve İçecekler
İştahsızlığa yol açan nedenler doğru tespit edildikten sonra iştah açan yiyecek ve içeceklerden yardım alınabilir. Uzman tavsiyesiyle düzenli ve dengeli bir beslenme planı oluşturularak doğal destekle ağız tadı geri kazanılabilir.
- Badem ve ceviz gibi kuru yemişler hem besleyici hem iştah açıcıdır. Ara öğünlerde tüketilebilirken salata ve pilav gibi tariflerde de lezzet artırıcı olarak kuru yemiş kullanılabilir.
Sevilen mevsim meyvelerinin kompostosu iştah açarken yeterli sıvı tüketimi için de önemli bir destek olarak düşünülebilir. Havuç, domates ve enginar bilinen en iyi iştah açıcı sebzeler arasında sayılabilir.
- Ağız tadına uygun baharatlar ve özenle hazırlanmış bir tabak, yiyeceklerin içeriği kadar önemlidir. İştahsızlık halinin uzun sürmemesi için anne adayının tercihlerine odaklanmak gerekir.
İştahsızlığa iyi gelirken aynı zamanda da ideal bir ürün olan süt, gün içinde farklı zamanlarda tüketilebilir. İştahı açmak için kilo yapan yiyecekler yerine tarçınlı yoğurt, elma, portakal ve muzlu tarifiler denenebilir.
Hamilelikte İştahsızlığı Geçiren Doğal Yöntemler
Hamilelikte iştahsızlıkla doğal yöntemlerle mücadele edilmelidir. İştahsızlığa neden olan ve sevilmeyen besinlerden uzak durulmalıdır. Tabakları küçük porsiyonla hazırlamak yeniden tüketme isteği oluşturabilir. Süt ve süt ürünleri kolay tüketilebilir sağlıklı içerikleriyle hamilelikte iştahsızlık yaşayan anne adayları için kurtarıcıdır.
Hamilelikte İştahsızlıkta Ne Zaman Doktora Gidilmelidir?
İştah kaybına halsizlik, baş dönmesi ve psikolojik sorunlar ekleniyorsa zaman kaybetmeden gebeliği takip eden hekime başvurulmalıdır. Diyetisyenler ve beslenme uzmanları önce semptomları hafifletmeye çalışacak ve ardından kaybedilen yeme isteğinin yerine gelmesi için en uygun planı kişiye özel olarak belirleyecektir.