Bebeğini sağlıklı bir şekilde kucağına alan anneler için yeni bir hayatın ilk sayfaları açılmış demektir. Beslenmeden uyku düzenine, sağlıklı gelişimden çocuk hastalıklarına kadar pek çok konuyla baş etmesi gereken genç anneler için öğrenilmesi gereken çok şey vardır.
- Bebeklerde ciddi sağlık sorunlarına neden olabilecek ishal ve kabızlık bir sindirim sistemi sorunudur.
Yenidoğanda son derece hassas olan ve zamanla gelişen sindirim sistemi, zaman içinde kendiliğinde düzene girecektir. “Kaka takibi” son derece dikkatli bir şekilde yapılmalıdır. Kaka rengi ve yoğunluğu ishal veya kabızlıkla ilgili ilk sinyaller verir. Bebeklerde ishal ve kabızlığa ne iyi gelir sorusunun cevabı ebeveynlerin en çok merak ettikleri konu başlıkları arasında sayılabilir.
Bebeklerde İshal Nedir ve Nasıl Anlaşılır?
Enfeksiyon hastalıkları diş çıkarma, ek gıdaya geçiş veya soğuk algınlığı bebeklerde ishale neden olur. Bebek günde 7 kez veya daha fazla kaka yapıyorsa ve kakanın kıvamı çok suluysa bebeğin ishal olduğu net bir şekilde söylenebilir. Özellikle 0-5 yaş aralığında ishale çok rastlanır.
Bebeklerde İshal Neden Olur?
Sindirim kanalında sıvı ve elektrolit dengesi bozulduğunda ishal görülür. Yenidoğan ve bebeklerde ishal son derece tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Yeterli beslenemeyen bebeklerde ishal daha sık görülür ve daha ağır seyreder.
- Sağlıklı ve dengeli beslenme kurallarına uyulması ve
- İshal belirtilerinin yakından takip edilmesi olası sorunlarda erken önlem alınmasına yardımcıdır.
Beslenme bozuklukları, besin zehirlenmesi, bağırsak enfeksiyonu, alerjik nedenler ve antibiyotik kullanımı bebeklerde ishal nedenleri arasında sayılabilir. Anne sütüyle beslenmede ihtiyaç karşılanamıyorsa bu durum da ishale yol açabilir.
Ek gıdalara geçiş sürecindeyse bebeğin gereğinden fazla besin alması, yaşına uygun olmayan şeyler tüketmesi ve sürecin tamamı ishal nedenidir. Antibiyotik kullanımı gerektiren bir durumda bebeğin ishal belirtileri yönünden sıkı takip altına alınması şarttır.
Bebeklerde İshal Nasıl Kesilir?
Yenidoğan ishali nasıl kesilir veya bebeklerde ishale ne iyi gelir sorusuna verilecek ilk cevap beslenme düzeninde değişiklik yapmak olacaktır. 6 aydan küçük ve sadece anne sütüyle beslenen bir bebekte ishal görülmüşse emzirmenin daha sık aralıklarla yapılması tavsiye edilir. Bebek henüz ek gıdalara geçmemişse kaybolan sıvı dengesinin sağlanabilmesi için kaynatılmış ve soğutuluş ılık su takviyesi yapılmalıdır.
- Bebek ek gıdaya geçmişse her sulu dışkılamadan sonra sıvı desteği sağlanmalıdır.
- 2 yaş altı için 1 çay bardağı ve 2 yaş üstü için 1 su bardağı ilave su, bozulan sıvı ve elektrolit dengesini düzene sokacaktır.
Ek besin alan bebeklerde çorba, taze sıkılmış elma, havuç veya şeftali suyu, pirinç lapası, patates püresi ve yoğurt beslenme planında mutlaka yer almalıdır. İshal olmuş ve kaka takibi normale dönmüş bebeklerin en az 2 hafta süreyle sıvı tüketimi takip edilmeli, öğünler sık ve az porsiyonlarla düzenlenmelidir.
Bebeklerde İshalde Ne Zaman Doktora Gidilmelidir?
Yenidoğan, bebek ve çocuklarda renkten bağımsız olarak sulu dışkılama halinin 3 günden uzun sürmesi tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Yine kaka takibinde kan ve koyu lekelenmeler görülmüş ve sürece kusma eklenmişse acil sağlık müdahalesi gerekebilir.
Bebeklerde Kabızlık Nedir ve Nasıl Anlaşılır?
Bebeklerde bağırsak düzeni ve kaka yapma sıklığı farklıdır. Bebek normal düzenin dışında birkaç gündür dışkılamıyorsa, kaka kıvamı sert ve yoğunsa, kakada kanlı izler varsa ve bebek dışkılarken sıkıntı çekiyorsa kabız olduğu söylenebilir. Kaka yaparken acı çektiğini bilen çocuklar tutmak isteyebilirler. Bu da kakanın kurumasına ve ek olarak büyük hacme ulaşmasına neden olur. Kabızlık döngüsü zaman içinde daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Bebeklerde Kabızlık Neden Olur?
Anne sütüyle beslenen bebeklerde sindirim kolay olduğu düşünüldüğünde kabızlık beklenmez. 6.aydan itibaren ek gıdalara geçiş süreciyle birlikte sindirim sisteminde sıkıntılar yaşanabilir. Bebeklerde kabızlık nedenleri şu şekilde sıralanabilir.
- İnek sütü
Alerji ve çeşitli sindirim sorunları yaşatabilen inek sütü bebek diyetinde 1 yaşına kadar yer almamalıdır.
- Pirinçli mamalar
Suyu emerek katılaşan pirinç, ek gıdalar içinde daha yoğun yer almaya başladıkça kabız görülebilir.
- Liften fakir besinler
Dışkıyı yumuşatan karbonhidratlardan zengin lifli besinler, az tüketildiğinde kabızlık yaşanabilir. Katı gıdalara geçiş sürecinde beslenme planında yeterli lifli gıdaya yer ayrılmalıdır.
- Yetersiz sıvı alımı
Bebekler gün içinde yeterli sıvı alamazlarsa zaman içinde dışkılama sorunları ve kabızlık görülebilir.
- Stres
Fiziksel ve psikolojik açıdan stres altına giren bebeklerde sindirim sistemi olumsuz etkilenir. Bebeğin alışık olduğu ortamdan ve rutinlerden uzak kalması onu strese sokacaktır.
- Enfeksiyonlar
Enfeksiyonlar solunumdan sindirim sistemine, ateşten ishal ve kabızlığa kadar pek çok sağlık sorununun en temel sebebidir.
Bebeklerde Kabızlık Nasıl Düzelir?
Anne sütüyle beslenen bebeklerde kabızlık riski daha düşüktür. Bebeğin poposunun nemli tutulması ihtiyaç halinde gliserin, vazelin veya zeytinyağından destek almak kaka yapmayı kolaylaştıracaktır. Ilık duş, egzersizler ve kasları gevşetecek hareketlerle zorlanan bebeklere destek olunabilir. Ek gıdalara geçmiş bebeklerde dışkının yumuşaması için elma, erik, armut veya şeftali suyu kullanılabilir.
- Gün içinde 6 aydan küçük bebeklerin anne sütünü yeterli aldığı kontrol edilmeli
- 6 aydan büyük bebeklerdeyse günlük 900 ml’ye kadar sıvı alımı sağlanmalıdır.
Ek gıdalara geçişten hemen sonra lif açısından zengin fasulye, bezelye ve tahıllar beslenme planına dahil edilmelidir.
Bebeklere Kabızlık Masajı Nasıl Yapılır?
Bebeklerde kabızlığa ne iyi gelir sorusuna karın masajı cevabı verilebilir. Annenin elini ısıttıktan sonra bebeğin karnında göbek deliğinden başlayarak önce saat yönünde ve ardından tersi yönde hareketler rahatlık hissi verecektir. Bu işlem esnasında karna çok fazla bastırılmamalı, yumuşak hareketler tercih edilmelidir.
Bebeklerde bacaklara bisiklet sürme hareketi yaptırmak bağırsakları harekete geçirir. Alternatif ve eğlenceli bir diğer yöntemse bebeğin en sevdiği oyuncağını karnına yerleştirmek ve ona ulaşmak için karın kaslarını çalıştırmasına yardımcı olmaktır. Alınan tedbirlere rağmen kabızlık sorunu giderilemiyorsa genel durum kontrolü ve detaylı muayene için çocuk hekimine başvurulmalıdır.