Sadece bebek ve çocukları değil yetişkinleri de rahatsız eden bir sorun olan kusma, yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiler. Sebep ne olursa olsun kusmaya karşı alınacak önlemlerle olumsuz etkiler hafifletilebilir.
- Bir savunma mekanizması olarak çalışan kusma refleksinin sebepleri arasında mide rahatsızlıkları, hamilelik, yolculuk, sağlıksız besinler ve bakteriler sayılabilir.
Vücudun koruyucu tepkisi olarak karşımıza çıkan kusma kimi zaman önemli sağlık sorunlarının habercisi de olabilir. Doğal ve pratik yöntemlerle bebeklerde kusmaya ne iyi gelir sorusuna yanıt bulunabilir.
Bebekler Neden Kusar?
Bebeklerde kusma nedenleri farklı kaynaklardır. Hava kirliliği kusma sebebi olarak gösterilebilirken içilen ilacın yan etkisiyle de kusma yaşanabilir. Bir yaşın altındaki bebeklerde hemen her beslenme sonrası görülen fizyolojik kusma az miktarlıdır ve zorlanmadan gerçekleşir.
- Beslenme alışkanlığına bağlı olarak görülen bebek kusmasının sebebi midenin aşırı dolmasıdır.
- Beslenme sonrası görülen kusma tehlikeli bir duruma işaret etmez.
Üst solunum veya idrar yolu enfeksiyonları, orta kulak iltihabı, apandisit veya bağırsak düğümlenmesi bebekler neden kusar sorusuna yanıt olarak verilebilir. Fışkırarak, safralı, yeşilimsi ya da kahverengi veya kanlı kusmuk ciddi sağlık bulgularının ilk işaretidir.
Bebeklerde Kusma ve Çeşitleri
Kusma nedeni ve çeşitleri bize sorunun ne olabileceği hakkında fikir verir. Yenidoğan hayata, beslenmeye ve gelişen vücuduna ayak uydurmaya çalışan bebekler sık sık kusarlar. Kimi zaman korkutucu olan refleks bebeğin ağlamasına neden olabilir. Kusan bir bebeğin en büyük yardımcısı sakinlik ve şefkattir.
Yenidoğan Kusması
Bebeklerde doğal kusma tıp dilinde fizyolojik reflü olarak tanımlanır. Sık ve yoğun hacimde olmayan kusma ebeveynleri telaşlandırmamalıdır. Doyduğunu anlamayan ve emmeye devam eden bebeklerde fazla süt, mideden yemek borusuna geri kaçar ve kusma yaşanır.
Anne sütü veya hekim onayıyla kullanılan devam sütünde beslenmeden hemen sonra görülen hafif pıhtılaşmış kusmuk bir hastalık belirtisi değildir. Kimi zaman beslenme sonrası gazı çıkarılan bebeklerde yenidoğan kusması görülür.
Gaz Kusması
Emzirildikten sonra gazı çıkarılmayan bebekler kusarak rahatlar. Fazla sütün dışarı atılarak rahatlama sağlaması son derece sağlıklıdır. Genellikle ağız kenarından sızma şeklinde görülen kusmaya karşı gereken temizlik tedbirleri alınmalıdır.
Hastalık Kaynaklı Kusmalar
Püskürterek kusma bir hastalık belirtisi olabilir. Bu tür kusmalarda bebekler zorlanır. İshal, kabız, sindirim ve bağırsak enfeksiyonları ya da mide rahatsızlıkları hastalık kaynaklı kusmalar arasında sayılır.
Psikolojik Nedenler
Bebekler de psikolojik kaynaklı kusabilir. Heyecanlanan, ilgi bekleyen, yediği besine tepki veren bebeklerde kusma görülmesi doğaldır. Bu durumda nedenin doğru tespit edilmesi son derece önemlidir.
Bebekler Kusunca Neler Yapılabilir?
Kusma her ne kadar doğal bir tepki olarak kabul edilse de doğal uygulamalarla yaşanan rahatsızlıklar hafifletilebilir.
- Kusan bebek öncelikle yan yatırılmalıdır.
- Solunum yolunun tıkanma riskine karşı ağız içindekiler temizlenmelidir.
- El ve yüz yıkanmalıdır.
- Bebeğin hafif ateşi varsa ılık banyo yaptırılabilir.
- Kusma sonrası boşalan mideye anne sütü verilebilir.
Kusma fışkırır tarzda olmuşsa, farklı bir sıra dışı durum yaşanıyorsa, iki günden uzun sürerse veya beslenme mümkün olamıyorsa zaman kaybedilmeden çocuk doktoruna haber verilmelidir.
Bebeklerde Kusmaya İyi Gelenler
Kusma refleksi herhangi bir sağlık sorununun habercisi olmasa dahi bebeklerde kusmaya ne iyi gelir sorusunun cevabı ebeveynlerin ilgi odağındadır. Başa çıkılması oldukça zor bir durum olan kusma süreci alınacak bir takım önlemlerle hafif hasarla atlatılabilir. Bu aşamada;
- Beslenme esnasında bebek doğru pozisyonda tutulmalı
- Beslenme sonrası gaz mutlaka çıkarılmalı
- Beslenme düzenine özen gösterilmeli
- Mama ve ek gıdaların bebeğin yaşına uygun olmasına dikkat edilmeli
- Alerjik olabilecek gıdaların kontrollü tüketilmesi sağlanmalıdır.
Ortada herhangi bir neden olmayan kusmalarda tıbbi tedavi gerekmez. Bulantı engelleyici ilaçlar hekim önerisiyle kullanılabilir. Kusmanın ardından hemen beslenme yapılmamalı, kusmaya ek olarak ishal de görülüyorsa meyve suyu ve gazlı içecek verilmemelidir.
Kusan Çocuklar İçin Doğal Tedaviler
Vücudun zararlı maddelerden kurtulma yöntemi olan kusmada doğal tedaviler rahatlatıcıdır. Elektrolit dengesini bozarak dehidrasyona neden olan kusmada yeterli sıvı alımına özen gösterilmelidir. Gazlı ve şekerli içeceklerden kaçınılmalıdır.
Yiyecek seçimine dikkat!
Aşırı yağlı yiyecekler kusmayı tetikler. Midenin hassaslaşmasıyla birlikte hafif yiyecekler tüketmek gerekir. Haşlanmış patates veya sebzeler, tuzlu kraker, kızarmış ekmek ve peynir kusan çocuğa verilebilir.
Uygun kıyafet seçimi
Çocuğu aşırı sıcak tutmak kusmayı artırabilir. Oda sıcaklığına uygun kıyafet seçimi kusma sonrasındaki konforlu artırır.
Kusan Çocuklar İçin Bitkisel Tedavi Yöntemleri
Çocuk ve yetişkinlerde kusma için en iyi bitkisel tedavi yöntemi kuşkusuz nane limon karışımıdır.
- 1 fincan suya 1 tatlı kaşığı varsa tercihen birkaç yaprak kuru nane ve limon dilimi eklenir. Damak tadına uygun olarak çaya şeker eklenebilir. Ilık ılık içildiğinde mideyi rahatlatan karışım gün içinde 2-3 kere tüketilebilir.
Kusma tedavisinde akla gelen bir diğer bitkisel ürünse zencefildir. Ezilen ve balla karıştırılan zencefil çocukların damak tadına uygun olmayabilir ancak gerçek bir şifa deposudur.
Yine su içine birkaç damla Hindistan cevizi yağı damlatarak içmek kusmaya bağlı sıkıntıları hafifletmede etkili olacaktır. Bitkisel tedaviler kusmanın altında herhangi bir farklı sağlık sorunu olmaması halinde etkisini gösterebilir.
Kusmada Ne Zaman Doktora Başvurmak Gerekir?
İki günü aşan ve geçmeyen kusma vücutta sıvı kaybına yol açar. Özellikle bebek ve çocuklarda bu durum çok hızlı bir şekilde kötüye gidebilir. Kanlı veya kahverengi kusmuk acil tıbbi yardım gerektirebilir.
Karın ağrısına eşlik eden, şiddetli baş ağrısı görülen, bilinç bulanıklığı yaşanan kusmada bir uzmana başvurarak durum değerlendirmesi yapmasını istemek hayati öneme sahiptir. Bebeklerde kusmaya ne iyi gelir sorusuna verilen doğal tedaviler sadece ciddi bir sağlık sorununun yaşanmadığı durumlarda etkilidir.