Çalışan kişi, iş sözleşmesi nedeniyle ücret yani maaş alma hakkına sahiptir. İşçinin maaşı yani aldığı ücreti, çalıştığı iş karşılığında aldığı paraya denir. Eğer tam zamanlı çalışma var ise en az asgari ücret olmak üzere para almaya hak kazanır. Asgarinin altında bir ücret ile çalışıyorsa hukuki yollarla işverenden hakkını talep etme imkanı vardır. Çalışan işçinin mesai saatleri içinde ara dinlenme hakkı vardır Buna değinecek olursak ; çalışanın 4 saatte bir 15 dakika ve 7, 5 saat üzeri mesaide ise en az bir saat dinlenme hakkı vardır. Kişi bu dinlenme saatlerini istediği şekilde kullanabilir.
Hamilelikte kullanılan belli izinler vardır bunlar;
- doktor kontrolleri,
- gebelikte ücretsiz izin,
- doğum raporu,
- süt izni ve
- gece koşulları
olarak sıralayabiliriz.
Bunların detaylarına değinecek olursak örneğin;
Doktor kontrolleri: 4857 sayılı İş Kanunu ve bağlı yönetmelik çerçevesinde hamilelik başlangıcı ile doktor kontrolü için izinli durumda olan hamile işçinin ücret kesintisi olmaz.
Hamilelikte ücretsiz izin: hamile çalışan, doktor raporu ile çalıştığı iş yerinde iş yükü olarak daha hafif bir işte çalışma hakkına sahiptir. Eğer iş yerinde bu mümkün olmazsa, hamile çalışanlar ücretsiz izine çıkabilme hakkına sahiptirler. Normal olarak anne adayı İş Kanunu’nun 74. maddesine göre; doğum yapmasından önce 8 hafta olmak üzere ve doğum yaptıktan sonraki 8 hafta şeklinde yani zorunlu olarak da diyebiliriz, toplamda 16 hafta analık hali sebebiyle çalıştırılamazlar. Eğer hamile annenin durumunda ikiz ve üçüz gibi mevcudiyet varsa bu süreç değişiyor yani doğum öncesi çalışmama sürecine 2 hafta daha ekleniyor. Hamile işçi doğum sırasında ölürse, doğum sonrası için alınan bu izinleri baba kullanabilir. Hamilelikte, erken doğum gibi bir durum oluşursa bu süreçten kaynaklı izin kullanılmamışsa yani doğum öncesindeki kullanılmamış izinler, doğum sonrasında kullanılabilmektedir. Başka bir açıdan izin sürecine bakacak olursak, evlat edinme durumunda 3 yaşını doldurmamış evlat edinmede, çalışan eşlerden biri 8 haftalık doğum sonrası izini kullanabilmektedir. Süt izninde ise, 1 yaşından küçük çocuklar için gün içinde toplam 1,5 saatlik süt izni verilir ve gün içindeki kullanım düzenlemesi anne çalışana verilir.
Başka bir açıdan bakılırsa, İş Kanunu’na göre kadınların işçi hakları; iş yerlerinde işçi kadınların analık izin süreçleri mevcuttur. Doğum iznine çıkmış olan işçiye geçici iş göremezlik ödeneği rapor parası veriliyor. Bunun için aslında şart doğumdan önceki bir sene içinde 90 günlük ödenmiş primi olması gerekiyor. Doğum yardımı veya çocuk parası, anneye çocuk başına sadece bir defa verilir. İlk çocuk için 300 TL gibi bir ücret verilirken, 2 çocuk için 400 TL verilmektedir. 3 ve daha fazla çocuk için ise 600 TL gibi bir ücret belirlenmiştir. Süt parası ya da emzirme ödeneği şekliyle bilinen doğum sonrası sigortalı işçi olan anneye ya da sigortalı işçi olmayan kadının kocasına verilen ödemedir diyebiliriz. Kadın işçi analık izni bitiminden sonra, 6 aya kadar ücretsiz izin hakkına sahiptir. Kadın işçi gece postasında ne olursa olsun 7,5 saatten fazla çalıştırılamaz. Hamile çalışan veya emziren anne çalışan, bir iş gününde 7,5 saatten fazla çalıştırılamaz. Bu çalışma saati özel sektörde böyleyken aynı zamanda hamile çalışan, hamile olduğuna dair doktor raporu tespiti ile gece çalışması yapamaz. Benzer şekilde yeni doğum yapmış anne çalışanların doğumlarından itibaren 1 yıl boyunca mesai ya da gece çalışması yapmaları yasaktır.