Emzirme pozisyonları bebeğin beslenebilmesi ve annenin rahat edebilmesi için oldukça önemlidir. Bebekler dünyaya geldikleri anda beslenebilmek için annelerinin sütüne ihtiyaç duyarlar. Henüz yeni anne olan ya da anne olmayı planlayan kadınlar için emzirme tekniklerini bilmek önemlidir. Bebek emzirme yöntemleri hakkında bilgi sahibi olmak için yazımızın devamını okuyabilirsiniz.
Doğru Emzirme Pozisyonları Nelerdir?
Bebekler henüz anne karnındayken emme içgüdüsüne sahiptirler ve dünyaya emme içgüdüsü ile gelirler. Anne karnındayken plasenta ve göbek kordonu yardımıyla beslenen bebeğin dünyaya geldiğinde tek besin kaynağı annesinin sütüdür. Bu nedenle bebeğin annesinin memesini düzgün bir şekilde ağzına alabilmesi ve emme sırasında yorulmaması için doğru emzirme çok önemlidir. Kadınların memeleri vücutta yaşanan hormonal değişimlerden en çok etkilenen organlardır. Hamilelik sürecinin başlaması ile birlikte vücutta artan östrojen hormonunun etkisiyle memelerde hassasiyet ve şişkinlik meydana gelebilir. Çoğu zaman memelerde yaşanan bu değişimler hamileliğin ilk belirtisi olarak da kabul edilir. Ancak göğüslerde dolgunluk ve şişkinlik regl döneminde de görülebileceği için göğüslerdeki bu değişikliği hamilelik ile ilişkilendirmek her zaman doğru değildir. Ancak hamilelik döneminde ayrıca anne adayının göğüslerinin çevresindeki halkalarda da koyulaşma görülebilir. Anne adayının memelerinde yaşanan bir diğer değişiklik vücutta artan prolaktin ve oksitosin hormonlarının etkisiyle meydana gelir. Bu hormonların temel görevi memelerde süt oluşumunu sağlamaktır. Anne bebeğini emzirmeye başladığı anda memelerden beyne süt üretimi için sinyal gider. Bu nedenle annenin bebeğini doğru pozisyonda emzirmesi annenin memelerinde bebeği besleyebilecek yeterli miktarda süt üretiminin olması açısından da önemlidir. Bebekler doğdukları anda annenin göğüs ucunu kavrayabilecek özelliğe sahip değillerdir. Bu nedenle öncelikle annenin bebeğinin emmesine yardımcı olması gerekir. Aksi takdirde hem bebek beslenemez hem de annenin göğsünün ucu daha fazla zarar görebilir. Peki doğru bebek emzirme pozisyonu nedir? Emzirme pozisyonları şu şekilde sıralanabilir:
- Beşik tutuşu: Bebek emzirme pozisyonu hakkında emin olamayan anneler bebeklerini ilk defa emzirirken bir sağlık çalışanından yardım alabilirler. Anne bu aşamada kucağına veya koluna bir yastık alabilir ve bebeği bu yastığa yatırabilir. Özellikle sezaryen doğumlardan sonra annenin karnına baskı yapılmaması gerektiğinden annenin sırtına ve kollarının yanlarına bir yastık konularak annenin rahat etmesi sağlanabilir. Anne bebeği kucağındaki yastığa yatırdıktan sonra emzirmeye başlayabilir. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan bir tanesi bebeğin başının annenin göğsüne yakın olması ve vücudu ile başının aynı çizgide olmasıdır. Anne, bebeği emzireceği memenin olduğu taraftaki kolunun üzerine yatırır, aynı kolu yardımıyla da bebeğin sırtını destekleyerek bebeğin güvende olmasını sağlar. Bu pozisyon beşik pozisyonu olarak da bilinir.
- Çapraz beşik tutuşu: Çapraz beşik pozisyonunun beşik pozisyonundan farkı, annenin bebeği desteklediği kolun farklı oluşudur. Çapraz beşik pozisyonunda anne bebeği emzireceği kolunun üzerine yatırır ve bebeğin sırtını diğer kolu ile destekler. Her iki pozisyonda da bebek memeye değil meme bebeğe yaklaştırılmalı ve bebeğin çenesinin altı desteklenmelidir. Aksi takdirde bebekler annesini emerken yorulabilir ve beslenmeyi istemeyebilir.
- Yana yatarak emzirme: Özellikle sezaryen doğumdan sonra annelerin oturması zor olabilir ya da anneler fazla ayakta durmaktan yorulabilir. Bu gibi durumlarda bebekle yüz yüze olacak şekilde yatağa yatılır. Ancak bu pozisyon sırasında bebeğin nefes alacak yeterli alana sahip olduğundan ve bebeğin üzerine eğilmediğinden emin olmak gerekir. Yana yatarak emzirme pozisyonunda annenin ve bebeğin altına bir yastık konulması bebeğin nefes alacak yeterli alana sahip olmasına yardımcı olabilir.
- Çanta tutuşu emzirme pozisyonu: Bir diğer emzirme pozisyonu annenin bebeği koltuk altında çanta gibi tuttuğu, bu nedenle çanta tutuşu ya da koltuk altı emzirme pozisyonu olarak adlandırılan pozisyondur. Özellikle göğüsleri büyük olan anneler için bu pozisyon iyi bir alternatiftir. Çanta tutuşu emzirme pozisyonunda anne bebeği koltuğunun altına alır, bebeğin başı önde ayakları ise arkada olur. Bu pozisyon ayrıca karındaki baskıyı azaltığı için sezeryan yöntemi ile doğum yapan anneler için de uygundur. Ayrıca iki bebeği aynı anda emzirmek isteyen anneler için de uygundur. İki bebek aynı anda emzirildiği zaman dirsekler bükülü olacak şekilde her iki kolda da bir bebek tutulabilir.
- Ayakta emzirme pozisyonu: Bebekler huzursuz olduğu zamanlarda anneler bebeğini ayakta emzirmeyi de tercih edebilir. Ayakta emzirme pozisyonunda bebek vücudu yatay olacak şekilde annenin koluna yerleştirilebilir. Ayrıca bebek ayakta emzirilirken bebeğin bacakları aşağı sarkacak şekilde de tutulabilir. Ancak bebeğin ayakları aşağıda olacak şekilde emzirmek bebekte kalça problemlerine neden olabileceğinden çok sık tekrarlanması önerilmez.
Doğru Emzirme Teknikleri Nelerdir?
Bebeğin sağlıklı beslenebilmesi için emzirme pozisyonlarının yanında doğru emzirme teknikleri de oldukça önemlidir. Bebeğin beslenmesi sırasında hem anneyi hem bebeği rahat hissettiren farklı emzirme şekilleri vardır. En doğru emzirme şekli bebeğin memeyi iyi kavrayabileceği ve emdiği süre boyunca beslenmesinden tatmin olacağı şekildir. Başlıca bebek emzirme teknikleri şu şekilde sıralanabilir:
- C tutuşu emzirme tekniği: “C” tutuşu emzirme tekniği anne baş parmağını meme başının çevresindeki koyu renkli halkanın tıp literatüründeki adıyla areolanın üst kısmını geri kalan parmaklarını ise koyu halkanın alt kısmına yerleştirir. Dışarıdan bakıldığında parmakların görüntüsü “C” harfine benzediği için bu emzirme şekli “C” tutuşu emzirme olarak adlandırılır. C tutuşu sırasında bebeğin ağzının parmaklardan uzak olduğundan ve bebeğin nefes almasını sağlayacak yeterli alanın bulunduğundan emin olmak gerekir.
- “U” tutuşu emzirme tekniği: “U” tutuşu emzirme tekniğinde annenin baş parmağı memenin yanına diğer dört parmağı ise memenin iç kısmına yerleştirilir ve anne memesini U şeklinde olacak şekilde tutar.
Her iki meme tutuş tekniği de hem bebeğin daha iyi beslenmesini hem de annenin göğüs ucunun daha az zarar görmesini sağlar. Ancak hem C hem de U emzirme tekniğinde annenin memesini fazla sıkmadığından emin olması gerekir. Aksi takdirde memenin fazla sıkılması süt kanallarında bozulmaya neden olabilir.
Bebek Emzirme Pozisyonları Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Bebeklerin büyük çoğunluğu dünyaya emme ve yutkunma içgüdüsüyle gelirler. Bu nedenle doğumdan sonra annenin sağlığında bir sorun yoksa bebeğin mümkün olan en kısa sürede emzirilmesi gerekir. Doğduktan kısa bir süre sonra bebeğin emmeye başlaması annenin sütünün gelmesi için de önemlidir. Bebek emdiği sürece annenin vücudunda oksitosin hormonu salgılanır ve salgılanan bu hormon annenin memelerinden süt gelmesini sağlar. Bunlara ek olarak, anne bebeği emzirirken bebeğin memeyi iyi kavradığından da emin olmalıdır. Bebek memeyi almak istemezse anne parmak ucuyla bebeğin dudaklarını okşayabilir. Bu durum bebeğin emme içgüdüsünü harekete geçirmeye yardımcı olur. Ayrıca emzirme sırasında annenin gövdesi bebeğin üzerine eğilmemelidir, bebek annenin göğsüne yaklaştırılmalıdır. Anne rahat bir pozisyonda olmalı ve sonrasında bebeğin pozisyonunu ayarlamalıdır. Bebek emmek için ağzını açtığında anne göğüs ucunu bebeğin üst damağına gelecek şekilde ayarlamalıdır ve bebeğin memeyi tamamen aldığından emin olmalıdır.
Bebek emzirme pozisyonları arasında en doğru pozisyon annenin ve bebeğin en rahat olduğu pozisyondur. Siz de bebek bakımı ile ilgili merak ettikleriniz için sayfamızı inceleyebilirsiniz.
Kaynakça:
- https://www.healthychildren.org/English/ages-stages/baby/breastfeeding/Pages/Positioning-Your-Baby-For-Breastfeeding.aspx
- http://www.neonatology.org.tr/wp-content/uploads/2016/12/term_beslenme.pdf
- https://sagligim.gov.tr/bebek-sagligi/emzirme.html#:~:text=%C4%B0lk%20g%C3%BCnlerde%20s%C4%B1k%20emzirme%20daha,memeyi%20almalar%C4%B1%20i%C3%A7in%20uyar%C4%B1p%2C%20uyand%C4%B1r%C4%B1lmal%C4%B1d%C4%B1
- https://behcetuzch.saglik.gov.tr/TR-107630/anne-sutu.html#:~:text=S%C3%BCt%20Olu%C5%9Fumu,ve%20i%C3%A7indeki%20s%C3%BCt%20kanallara%20akar
- https://www.acog.org/womens-health/infographics/breastfeeding-your-baby-breastfeeding-positions
- https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/infant-and-toddler-health/multimedia/breast-feeding/sls-20076017?s=5
- https://www.nhs.uk/conditions/baby/breastfeeding-and-bottle-feeding/breastfeeding/positioning-and-attachment/#:~:text=Supporting%20their%20neck%2C%20shoulders%20and,a%20big%20mouthful%20of%20breast.
- https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/752096
- http://www.lllturkiye.org/2011/07/emzirme-pozisyonlar.html